Elektrociepłownia OZE zapewni energię lokalnym odbiorcom, gdy jej najbardziej potrzeba

Przebudowa gospodarki wynikająca z odchodzenia od paliw kopalnych to szansa dla polskich przedsiębiorstw, możliwość rozwoju nowych produktów i technologii, a w skali kraju – otwarte drzwi do budowy przemysłu opartego o zasady Europejskiego Zielonego Ładu. Mając to na uwadze, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju rozpoczyna przedsięwzięcie Elektrociepłownia w lokalnym systemie energetycznym, finansowane z Funduszy Europejskich w ramach Programu Inteligentny Rozwój. Nabór wniosków prowadzony będzie do 25 czerwca - informuje NCBiR.

– Elektrociepłownictwo bez wątpienia jest obszarem, w którym ogniskują się istotne potrzeby technologiczne, społeczne i klimatyczne naszego kraju, a jednocześnie potencjał badawczo-rozwojowy. Odchodząc od spalania paliw kopalnych w energetyce i ciepłownictwie, musimy zmodernizować wszystkie przestarzałe instalacje. Dlatego inicjujemy kolejne przedsięwzięcia, które przyczynią się do transformacji tego sektora w Polsce – mówi Wojciech Kamieniecki, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

– Chcemy, żeby wykonawcy stworzyli innowacyjny i uniwersalny model systemu elektrociepłowniczego, który z jednej strony umożliwi dostarczanie do naszych domów ciepła pozyskanego ze źródeł odnawialnych, a z drugiej – pozwoli na wykorzystanie elektrociepłowni jako elementu lokalnego systemu elektroenergetycznego, wpływającego stabilizująco na udział w nim jednostek produkujących energię z odnawialnych źródeł oraz pozwalającego na aktywne uczestniczenie elektrociepłowni w tym systemie. Wiąże się to również z korzyściami ekonomicznymi, co wynika chociażby z możliwości sprzedaży i kupna energii elektrycznej OZE – dodaje.

Jak zaznacza dyrektor Kamieniecki, unikalne jest też to, że wszystkie stworzone koncepcje elektrociepłowni wraz ze wszystkimi obliczeniami zostaną opublikowane dla całego rynku. Oznacza to, że każda ciepłownia w Polsce będzie mogła się zapoznać z wynikami badań i z nich skorzystać w procesie modernizacji swojej infrastruktury.

Kim są adresaci przedsięwzięcia Elektrociepłownia w lokalnym systemie energetycznym? NCBR nie określa tu katalogu zamkniętego. Ale z pewnością trzeba mieć pomysł, wymagany potencjał i wolę opracowania rozwiązania w postaci innowacyjnego i uniwersalnego modelu systemu elektrociepłowniczego.

Jego kluczowym elementem ma być układ kogeneracyjny wytwarzający energię ze zmagazynowanej energii OZE, w którym moc zainstalowana elektryczna jednostki kogeneracji wynosi co najmniej 450 kWe, przy równoczesnym pozyskiwaniu ciepła w kogeneratorze OZE. Pozyskane ciepło musi zostać zmagazynowanie i/lub dostarczone do odbiorców końcowych. Kogeneracja będzie realizowana w 100% OZE z wykorzystaniem np. biogazu lub wodoru z OZE.

Minimum 80 proc., a może nawet 100 proc.energii zasilającej elektrociepłownię będzie pochodziło ze źródeł odnawialnych, tj. ze słońca, wiatru, płytkiej geotermii, aerotermii, substratów pochodzenia rolniczego wykorzystywanych do produkcji biogazu lub z zakupionej energii elektrycznej, również pochodzącej z OZE.

Dla NCBR ważne jest wspieranie rozwoju innowacji w obszarze elektrociepłownictwa zasilanego energią odnawialną w połączeniu z lokalnym bilansowaniem energii. Stąd np. przewiduje się, że w elektrociepłownia będzie mogła kupować energię niejako po sąsiedzku, tzn. od jednostek produkujących ją z odnawialnych źródeł i działających w promieniu 40 kilometrów.

Wykonawca w ramach projektu powinien opracować koncepcję modernizacji jak największej części wybranego przez siebie systemu elektrociepłowniczego. Efektem ubocznym produkcji prądu w instalacji będzie ciepło, które będzie oddawane do magazynu energii, a następnie trafi do klientów końcowych. NCBR zakłada, że konwencjonalne elektrociepłownie zostaną stopniowo zastąpione przez instalacje pozyskujące prąd z OZE: np. z wodoru lub biogazu. Proces modernizacji nie może jednak odbywać się kosztem mieszkańców. Stąd istotnym warunkiem stawianym Wykonawcom jest utrzymanie racjonalnych cen energii elektrycznej i ciepła dla odbiorcy końcowego.

Na nowy projekt Centrum przewidziano budżet w wysokości 41 mln zł – są to środki z Funduszy Europejskich, z Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój.

- W toku ogłoszonego postępowania NCBR wyłoni nie więcej niż 10 Wykonawców. W pierwszym etapie, na który przeznaczono 5 mln zł, będą oni przygotowywać konkurencyjne rozwiązania i przedstawią je w postaci cyfrowych symulatorów systemu elektrociepłowniczego. W wyniku oceny dokonywanej przez zamawiającego na podstawie kryteriów merytorycznych zawartych w dokumentacji przedsięwzięcia liczba uczestników będzie stopniowo redukowana. Jednak nie oznacza to, że ich praca nie zostanie doceniona: Wykonawcy, którzy zakończą etap pierwszy, udostępnią swoje koncepcje modernizacyjne (wraz z wyliczeniami). Będzie to bardzo wartościowy materiał dla całego rynku, który będzie mógł z niego korzystać, bo pokaże mu różne ścieżki migracji - czytamy w informacji prasowej.

Pełnoskalowy demonstrator w drugim etapie przedstawi Wykonawca, którego rozwiązanie zostanie uznane za najlepsze. Budżet zarezerwowany na ten cel to 36 mln zł. Następnie NCBR zweryfikuje, czy system ten osiągnął założone parametry efektywności i sprawdza się w perspektywie dwóch sezonów grzewczych. Będzie to też czas na ewentualne czynności optymalizacyjne i naprawcze. Zasadnicza, badawczo-rozwojowa, część przedsięwzięcia zakończy się za 2,5 roku.