Rada Gubernatorów MAEA o bezpieczeństwie jądrowym Ukrainy

3 marca Rada Gubernatorów Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) w trakcie nadzwyczajnego posiedzenia, zwołanego na wniosek Polski i Kanady, przyjęła rezolucję potępiającą rosyjską agresję na Ukrainę oraz wzywającą do zaprzestania wszelkich działań przeciwko obiektom jądrowym na jej terytorium. W 2-dniowym posiedzeniu Rady, Polskę reprezentował dr Łukasz Młynarkiewicz, Prezes Państwowej Agencji Atomistyki oraz Ambasador Dominika Krois, Stały Przedstawiciel RP przy Biurze Narodów Zjednoczonych w Wiedniu - informuje Państwowa Agencja Atomistyki.

- Polska wraz z Kanadą, jako członkowie Rady Gubernatorów MAEA, złożyli 26 lutego wniosek o zwołanie nadzwyczajnego posiedzenia w związku z agresją Federacji Rosyjski na terytorium Ukrainy oraz związanymi z tym implikacjami dla bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej. Spotkanie Rady, na którym Polska wraz z Kanadą przedłożyły projekt rezolucji potępiającej rosyjską agresję na Ukrainę oraz wzywającej do zaprzestania wszelkich działań zbrojnych przeciwko obiektom jądrowym, rozpoczęło się 2 marca - czytamy w komunikacie.

Rezolucja została przyjęta przez Radę Gubernatorów MAEA 3 marca stosunkiem głosów: 26 za, 2 głosy przeciw – Rosja i Chiny, przy 5 głosach wstrzymujących się.

W rezolucji Rada Gubernatorów potępia działania Federacji Rosyjskiej w Ukrainie, w tym siłowe przejęcie kontroli nad obiektami jądrowymi i inne przemocowe działania dotyczące wielu obiektów i materiałów jądrowych, a także innych materiałów promieniotwórczych. W opinii Rady Gubernatorów działania te spowodowały i nadal stanowią poważne oraz bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa jądrowego i ochrony fizycznej tych obiektów oraz bezpieczeństwa ich personelu eksploatacyjnego. Tego rodzaju sytuacja znacznie zwiększa ryzyko wypadku lub incydentu jądrowego, zagrażającego ludności Ukrainy, państw sąsiadujących i społeczności międzynarodowej.

Rada wyraża dalsze poważne zaniepokojenie faktem, że agresja Federacji Rosyjskiej utrudnia Agencji pełne i bezpieczne prowadzenie działań w zakresie weryfikacji zabezpieczeń w ukraińskich obiektach jądrowych, w granicach terytorium Ukrainy uznanych międzynarodowo. Działania te Agencja wykonuje zgodnie z Traktatem o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej, ukraińskim porozumieniem o zabezpieczeniach oraz Statutem MAEA.

Radawzywa Federację Rosyjską do natychmiastowego zaprzestania wszelkich działań wymierzonych przeciwko oraz na terenie Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej oraz przeciwko wszelkim innym obiektom jądrowym na Ukrainie. Rada Gubernatorów wskazuje na konieczność zaprzestania tego rodzaju działań w celu zachowania lub niezwłocznego odzyskania przez właściwe władze ukraińskie pełnej kontroli nad wszystkimi obiektami jądrowymi w granicach terytorium Ukrainy uznanych międzynarodowo oraz zapewnienia ich bezpiecznego działania, a także w celu pełnego wznowienia przez Agencję działań w zakresie weryfikacji zabezpieczeń, w tym niezbędnej weryfikacji ewidencji i kontroli materiałów jądrowych.

Rada zwraca się do Dyrektora Generalnego i Sekretariatu o dalsze uważne monitorowanie sytuacji, ze szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa jądrowego i ochrony fizycznej ukraińskich obiektów jądrowych oraz informowanie Rady Gubernatorów o tych kwestiach w razie potrzeby.

Rada Gubernatorów liczy 35 państw członkowskich. Jest jednym z dwóch, obok dorocznej Konferencji Generalnej, organów Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej odpowiedzialnych za kierunki jej działań. Rada analizuje i przedstawia Konferencji Generalnej zalecenia dotyczące sprawozdań finansowych, zadań programowych oraz budżetu MAEA. Rozpatruje wnioski o członkostwo w Agencji, zatwierdza standardy bezpieczeństwa MAEA oraz porozumienia w zakresie zabezpieczeń materiałów jądrowych.

Polska jest członkiem Rady Gubernatorów w kadencji 2020 – 2022. Dzięki udziałowi w pracach Rady Polska ma bezpośredni wpływ na funkcjonowanie Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej.