Kryzys w dostawach chipów uderza w europejską motoryzację. Mamy zapasy na kilka tygodni

Europejskie Stowarzyszenie Producentów Pojazdów (ACEA) ostrzega przed poważnymi zakłóceniami w produkcji samochodów w Europie. Wszystko po tym, jak dostawca półprzewodników Nexperia wstrzymał gwarancje dostaw chipów dla branży motoryzacyjnej. Problemy firmy wynikają z decyzji sądowych i ograniczeń eksportowych, które mogą uderzyć w cały łańcuch dostaw. Obecne zapasy wystarczą na ... klika tygodni!

ACEA alarmuje: zagrożone dostawy dla producentów pojazdów

ACEA poinformowała, że europejski przemysł motoryzacyjny stoi w obliczu „potencjalnie poważnych zakłóceń” w produkcji, jeśli problemy z dostawami chipów Nexperii nie zostaną natychmiast rozwiązane.

10 października producenci samochodów i ich dostawcy otrzymali od Nexperii zawiadomienie o przerwaniu gwarancji dostaw półprzewodników. Firma, będąca jednym z kluczowych dostawców komponentów elektronicznych do systemów sterowania pojazdów, poinformowała, że nie jest w stanie zapewnić ciągłości dostaw.

„Producenci samochodów podjęli w ostatnich latach kroki w kierunku dywersyfikacji łańcuchów dostaw, ale ryzyka nie da się całkowicie wyeliminować. To problem przekrojowy, dotyczący wielu dostawców i praktycznie wszystkich członków ACEA” – powiedziała dyrektor generalna stowarzyszenia, Sigrid de Vries, apelując o „szybkie i pragmatyczne rozwiązania ze strony wszystkich zaangażowanych krajów”.

ACEA ostrzega, że dostępne zapasy chipów Nexperii mogą wystarczyć jedynie na kilka tygodni. Choć na rynku funkcjonują alternatywni dostawcy, certyfikacja nowych komponentów i uruchomienie produkcji mogą potrwać miesiące, co grozi przestojami w fabrykach samochodów.

Kryzys zarządczy i interwencja władz w Nexperii

Problemy Nexperii mają charakter zarówno prawny, jak i polityczny. Jak poinformowała spółka w komunikacie z 14 października, holenderska Izba Gospodarcza (Enterprise Chamber) po nadzwyczajnym posiedzeniu 7 października zawiesiła dotychczasowego dyrektora generalnego Zhanga Xuezhenga, uznając, że istnieją "poważne wątpliwości co do prawidłowego zarządzania spółką".

Sąd przekazał prawa głosu z akcji Nexperii — należących pośrednio do chińskiego koncernu Wingtech Technology Co. Ltd. — niezależnemu zarządcy. Tymczasowym prezesem został Stefan Tilger, a funkcje wykonawcze pełnią również Achim Kempe (COO) i Ruben Lichtenberg (CLO).

Równolegle rząd Holandii wprowadził roczny zakaz podejmowania przez Nexperię kluczowych decyzji biznesowych – takich jak sprzedaż aktywów, zwolnienia kierownictwa czy reorganizacja – bez jego zgody.
Działanie to, podjęte na podstawie ustawy o dostępności towarów (Goods Availability Act), ma na celu ochronę ciągłości produkcji i bezpieczeństwa gospodarczego kraju oraz Unii Europejskiej.

Napięcia międzynarodowe i ograniczenia eksportowe

Na sytuację Nexperii nałożyły się również nowe ograniczenia w globalnym handlu technologiami. 29 września amerykańskie Biuro Przemysłu i Bezpieczeństwa (BIS) rozszerzyło przepisy kontroli eksportu na spółki, w których co najmniej 50% udziałów posiadają podmioty z tzw. Entity List. Nexperia, jako w pełni zależna od Wingtech Technology — wpisanego na listę w grudniu 2024 r. — została objęta tymi przepisami. Dodatkowo, 4 października chińskie Ministerstwo Handlu zakazało eksportu niektórych komponentów i podzespołów wytwarzanych przez Nexperię w Chinach. Firma prowadzi rozmowy z władzami w Pekinie w celu uzyskania wyjątków od zakazu.

Pomimo tych ograniczeń, Nexperia zapewnia, że prowadzi działalność operacyjną w sposób ciągły i utrzymuje kontakt z partnerami w Europie, Azji i USA.

Europa przyspiesza działania w obronie łańcucha dostaw chipów

Kryzys wokół Nexperii zbiegł się w czasie z nową inicjatywą państw członkowskich Unii Europejskiej – koalicją Semicon, której celem jest wzmocnienie unijnej polityki półprzewodników.
Wszystkie kraje UE podpisały deklarację wzywającą Komisję Europejską do przyjęcia „Ustawy o układach scalonych 2.0”, mającej przyspieszyć inwestycje, skrócić procedury administracyjne i zwiększyć finansowanie sektora chipowego.

Jak zaznaczył holenderski minister gospodarki Vincent Karremans, europejska strategia przemysłowa musi dostosować się do „rosnących napięć geopolitycznych” i uzależnienia od zewnętrznych dostawców.

Koalicja Semicon, wspierana przez ponad 50 firm technologicznych (w tym Intel, Nvidia, ASML, Infineon i STMicroelectronics), postuluje stworzenie osobnego budżetu na rozwój europejskiego przemysłu półprzewodników i czterokrotne zwiększenie wydatków publicznych w tym obszarze.

Konieczność budowy europejskiej odporności

Sytuacja w Nexperii i reakcja ACEA pokazują, że Europa wciąż pozostaje podatna na zawirowania w globalnych łańcuchach dostaw chipów. Pomimo wysiłków na rzecz dywersyfikacji, uzależnienie od azjatyckich producentów utrudnia stabilność dostaw komponentów kluczowych dla motoryzacji, przemysłu i energetyki.

Kryzys może przyspieszyć decyzje o budowie własnych zdolności produkcyjnych półprzewodników w Europie i wzmocnieniu współpracy publiczno-prywatnej w ramach nowej ustawy o chipach. Dla sektora motoryzacyjnego będzie to sprawdzian odporności – i kolejny argument za uniezależnieniem się od zewnętrznych źródeł technologicznych.