Rekordowe wypłaty w „Czystym Powietrzu”: ponad 10 mld zł w 2024–2025

Program „Czyste Powietrze” wszedł na najwyższe obroty. Od początku 2024 r. do połowy października 2025 r. do właścicieli domów jednorodzinnych trafiło ponad 10 mld zł wsparcia, więcej niż w całych wcześniejszych pięciu latach łącznie. Od startu we wrześniu 2018 r. wypłaty sięgnęły niemal 18,5 mld zł, z czego ponad 10,2 mld zł przypadło tylko na lata 2024–2025. Skala finansowania idzie w parze z efektami: liczba złożonych wniosków przekroczyła milion, zakończono 551 tys. inwestycji termomodernizacyjnych, a z polskich domów zniknęło 450 tys. pozaklasowych kotłów.

Po co jest „Czyste Powietrze”

To dziś jeden z największych programów społeczno-klimatycznych w Europie. Realizuje go NFOŚiGW we współpracy z wojewódzkimi funduszami i pod nadzorem Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Cel pozostaje prosty i bardzo konkretny: mniej zanieczyszczeń w powietrzu i niższe rachunki dzięki cieplejszym, nowocześniej ogrzewanym budynkom. Beneficjenci wykorzystują środki na ocieplenia przegród, wymianę stolarki, modernizację źródeł ciepła i podniesienie standardu energetycznego domów.

Nowa formuła od 31 marca 2025 r.

Przełomem okazała się reforma obowiązująca od 31 marca 2025 r. Nowa formuła łączy obowiązek osiągnięcia standardu energetycznego, potwierdzonego świadectwem energetycznym po zakończeniu prac, z systemem lokalnych operatorów. To gminy i WFOŚiGW stały się pierwszym punktem kontaktu dla mieszkańców, oferując pomoc od diagnozy potrzeb, przez formalności, aż po wizytację zrealizowanej inwestycji. W całym kraju działa już ponad 1300 operatorów, a punkty konsultacyjne funkcjonują w 90 proc. gmin. Co istotne, operatorzy złożyli dotąd 17,6 tys. wniosków, co odpowiada ponad 40 proc. nowych zgłoszeń – to dowód, że bliskość wsparcia przekłada się na realne decyzje inwestycyjne.

Audyt i standard energetyczny zamiast przypadkowych decyzji

W centrum zmian znalazł się audyt energetyczny. Od 31 marca br. to narzędzie jest obowiązkowe przy każdej dotowanej inwestycji i pełni rolę mapy drogowej: wskazuje, które prace dadzą największy efekt, w jakiej kolejności je prowadzić i jak zbilansować budżet. Po zakończeniu przedsięwzięcia inwestor przedstawia świadectwo energetyczne potwierdzające osiągnięty standard, a wprowadzone limity jednostkowych dotacji porządkują koszty i chronią środki przed nieefektywnymi wydatkami. W nowej odsłonie programu nie ma już wsparcia dla kotłów gazowych ani dotacji do instalacji fotowoltaicznych – nacisk położono na efektywność energetyczną budynku i niskoemisyjne źródła ciepła.

Jak podkreśla Robert Gajda, zastępca prezesa NFOŚiGW, „Czyste Powietrze” stale dostosowuje się do wyzwań, wzmacnia lokalnych partnerów i skupia na realnych potrzebach mieszkańców. „To nie tylko statystyki – to konkretne zmiany w polskich domach i codziennym życiu ludzi” – mówi, zwracając uwagę, że tempo wypłat idzie w parze z jakością realizacji.

Skąd środki na kolejne lata

Finansowanie programu jest zabezpieczone na kolejne lata. Środki pochodzą z trzech filarów: z Krajowego Planu Odbudowy w wysokości 13 mld zł, z programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko w kwocie 7,9 mld zł oraz z Funduszu Modernizacyjnego w wysokości 10 mld zł. To gwarantuje stabilność zasad i pewność dla właścicieli domów planujących modernizację.

Co to oznacza dla właścicieli domów

W praktyce oznacza to większe szanse na dofinansowanie, mniejsze ryzyko błędów dzięki audytowi i wsparciu operatorów oraz bardziej przewidywalny proces inwestycyjny. Dla gospodarstw domowych to realna ulga w budżetach i poprawa komfortu, a dla lokalnych społeczności – szybszy spadek niskiej emisji. Rekordowe wypłaty pokazują, że program wszedł w fazę masowej modernizacji. Jeśli ktoś rozważa ocieplenie, wymianę okien czy modernizację źródła ciepła, właśnie teraz ma solidne argumenty, by sprawdzić, na jakie wsparcie może liczyć.