Blok gazowo-parowy Orlenu w Gdańsku. Mniej zaległości, większe bezpieczeństwo

Grupa Orlen rusza z budową bloku parowo-gazowego CCGT Gdańsk w dzielnicy Rudniki. Nowa jednostka, realizowana przez zależną od Energi spółkę CCGT Gdańsk, ma zapewnić impuls rozwojowy dla Pomorza, zwiększyć stabilność Krajowego Systemu Elektroenergetycznego i uzupełnić rosnący udział OZE w miksie energetycznym. To kolejny krok w realizacji strategii, która zakłada wzrost mocy w jednostkach gazowych do ok. 4,3 GW do 2035 roku.

Nowy blok w Gdańsku, bezpieczeństwo Pomorza, wsparcie transformacji

Przekazanie placu budowy generalnemu wykonawcy oznacza faktyczny start jednej z najważniejszych inwestycji gazowo-parowych w Polsce. W Rudnikach, we wschodniej części Gdańska, powstanie nowoczesny blok CCGT o mocy rzędu 560 MW, który będzie pierwszym tak dużym źródłem gazowym w regionie. To właśnie on ma przejąć rolę stabilizatora – pracować wtedy, gdy słońce nie świeci, a wiatr słabnie, domykając bilans KSE.

Harmonogram projektu jest precyzyjnie rozpisany. Jeszcze w grudniu ruszają pierwsze prace budowlane, w 2026 roku zaplanowano wykonanie fundamentów i instalacji podziemnych, a rok później – dostawy turbin gazowej i parowej. Nowa jednostka ma rozpocząć realizację obowiązków mocowych w 2029 roku, co wpisuje się w potrzeby rynku mocy i plan stopniowego odchodzenia od węgla w elektroenergetyce.

Projekt wyróżnia się ciekawym elementem z obszaru gospodarki obiegu zamkniętego – blok będzie współpracował z Oczyszczalnią Wschód, korzystając z wody technologicznej z oczyszczonych ścieków. To ogranicza zużycie zasobów i lepiej wpisuje inwestycję w lokalne uwarunkowania środowiskowe.

Za realizację inwestycji w formule EPC odpowiada konsorcjum Polimex Mostostal, Siemens Energy Global oraz Siemens Energy, z Polimexem w roli lidera. Znaczna część prac, dostaw i usług trafi do polskich firm, co oznacza nie tylko nowe moce w systemie, ale też konkretne zamówienia dla krajowego przemysłu i miejsca pracy na Pomorzu.

CCGT jako filar transformacji Orlenu i polskiego bezpieczeństwa energetycznego

Orlen od kilku lat bardzo konsekwentnie buduje swoje portfolio nowoczesnych jednostek gazowych. Pierwszymi dużymi krokami były bloki CCGT we Włocławku (463 MWe) i w Płocku (ok. 600 MWe), które w drugiej połowie minionej dekady stały się jednymi z najbardziej efektywnych i niskoemisyjnych źródeł systemowych w kraju.BiznesRadar+2Business Insider Polska+2

Dziś ta strategia wchodzi w nową fazę. Bloki CCGT w Ostrołęce i Grudziądzu są w zaawansowanej realizacji, a drugi blok w Grudziądzu (Grudziądz II) o mocy ok. 560 MW ma być gotowy do pracy w 2029 roku, wspierany 17-letnim kontraktem na rynku mocy.StockWatch+1 Równolegle trwają prace nad jednostką gazowo-parową klasy ok. 500 MW w warszawskich Siekierkach, która po 2030 roku ma poprawić bezpieczeństwo dostaw ciepła i energii w aglomeracji.

Zgodnie ze strategią do 2035 roku Orlen chce zwiększyć moc zainstalowaną w blokach gazowo-parowych z obecnych ok. 1,8 GW do ok. 4,3 GW.Orlen+2Energa+2 To skala porównywalna z kilkoma dużymi elektrowniami węglowymi, ale przy o około połowę niższej emisji CO₂ oraz znacznie większej elastyczności pracy jednostek. Bloki CCGT mogą szybko zwiększać i zmniejszać produkcję, co jest bezcenne przy rosnącym udziale fotowoltaiki i wiatru w miksie.

Warto dodać, że gazowe moce bilansujące to tylko jedna z nóg, na których Orlen buduje swoje bezpieczeństwo energetyczne. Koncern rozwija portfel odnawialnych źródeł energii – w strategii zapisano wzrost mocy OZE do 12,8 GW w 2035 roku – oraz inwestuje w nowe technologie, takie jak małe reaktory jądrowe.WNP+2Orlen+2 We Włocławku planowana jest pierwsza w Polsce elektrownia jądrowa w technologii SMR, co dodatkowo wzmacnia długoterminowy filar niskoemisyjnych, stabilnych źródeł energii.

W efekcie gdański blok CCGT nie jest samotną wyspą, lecz elementem większej układanki: sieci gazowych jednostek rozłożonych w newralgicznych punktach kraju, które wspierają system w okresie, gdy tradycyjne bloki węglowe będą stopniowo wycofywane z eksploatacji.

Jak to wygląda na tle Europy?

Europa również szuka złotego środka między szybkim wzrostem OZE a koniecznością utrzymania stabilnych, dyspozycyjnych mocy. Dane pokazują, że udział gazu w produkcji energii elektrycznej w UE maleje – w 2024 roku spadł do ok. 16% miksu, a jednocześnie po raz pierwszy więcej energii wyprodukowano z fotowoltaiki niż z węgla. Nie oznacza to jednak końca inwestycji w gaz, lecz zmianę ich charakteru: nowe elektrownie pełnią głównie rolę elastycznego zaplecza dla wiatru i słońca, często projektowane są jako „hydrogen-ready”, czyli przystosowane do późniejszego zasilania wodorem.

Dobrym przykładem są Niemcy, które po burzliwej debacie politycznej ograniczyły, ale nie porzuciły planów rozbudowy mocy gazowych – tamtejszy rząd przygotowuje przetargi na co najmniej 8 GW nowych, wodorowych bloków gazowych oraz dodatkowe moce w ramach neutralnych technologicznie aukcji. Wszystko po to, by wesprzeć system oparty w coraz większym stopniu na OZE. Równolegle instytucje unijne podkreślają, że w najbliższych latach gazowe jednostki wciąż będą odgrywać istotną rolę w zapewnianiu elastyczności i usług systemowych, nawet jeśli w długiej perspektywie ich udział w miksie będzie stopniowo maleć.

Na tym tle blok CCGT Gdańsk wpisuje się w europejski scenariusz przejścia: szybki rozwój OZE, stopniowe wygaszanie węgla, inwestycje w elastyczne źródła gazowe oraz przygotowanie gruntu pod wodór i atom. Różnica polega na tym, że w Polsce nowe moce gazowe – takie jak Gdańsk, Ostrołęka czy Grudziądz – są elementem nadrabiania historycznych zaległości w modernizacji systemu oraz budowania bezpieczeństwa energetycznego wciąż bardzo silnie uzależnionego od kilku dużych, wysłużonych elektrowni węglowych.