Wody Polskie modernizują wały i budują zbiornik Rzymówka - w puli 578 mln zł!

NFOŚiGW uruchamia ponad 578 mln zł dofinansowania z programu FEnIKS 2021–2027 na trzy duże inwestycje przeciwpowodziowe Wód Polskich na Śląsku i Dolnym Śląsku. W pakiecie są: modernizacja obwałowań Wisły i dopływów, popowodziowa odbudowa Miedzianki i Witki oraz budowa suchego zbiornika Rzymówka na Kaczawie. 

Trzy inwestycje: wały na Śląsku, odbudowa cieków po powodzi i nowy suchy zbiornik

Modernizacja obwałowań Wisły, Gostynki, Pszczynki i Mlecznej (Śląsk)
Największe przedsięwzięcie obejmuje cztery zadania w rejonie powiatu bieruńsko-lędzińskiego oraz m.in. Bierunia, Bojszów i Tychów. Łączny koszt inwestycji przekracza 309 mln zł, a dofinansowanie to ponad 246 mln zł. Zakres prac obejmuje modernizację i nadbudowę wałów oraz przebudowę infrastruktury technicznej; poprawa bezpieczeństwa ma dotyczyć obszaru ok. 1 100 ha. 

Popowodziowa odbudowa cieków Miedzianka i Witka (Dolny Śląsk)
Projekt o wartości 120 mln zł otrzymuje ponad 94,5 mln zł wsparcia z FEnIKS. Prace obejmą m.in. modernizację wałów i urządzeń wodnych oraz działania renaturyzacyjne; według komunikatu poprawa ochrony ma objąć ponad 21 tys. mieszkańców. 

Suchy zbiornik przeciwpowodziowy Rzymówka na Kaczawie (Dolny Śląsk)
Inwestycja o wartości 356 mln zł z dofinansowaniem przekraczającym 237 mln zł zakłada budowę zbiornika o pojemności 10,5 mln m³. Ma on chronić ponad 32 tys. osób i ograniczać ryzyko zalania w dolinie Kaczawy; w materiałach projektu wskazywana jest też ochrona majątku o wartości przekraczającej 10 mld zł.

Skąd pieniądze: FEnIKS 2021–2027 i 1 mld zł na działania przeciwpowodziowe

Dofinansowanie pochodzi z programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS) 2021–2027. NFOŚiGW podaje, że w trwającym naborze wniosków na działania przeciwpowodziowe zabezpieczono 1 mld zł. W komunikacie wskazano również, że Wody Polskie mają już z FEnIKS zapewnione finansowanie pięciu projektów o łącznej wartości przekraczającej 1 mld zł (ok. 750 mln zł ze środków UE). W październiku podpisano m.in. umowy dotyczące modernizacji wału lewego Sanu oraz przebudowy polderu Żelazna (Etap II). 

Dlaczego te inwestycje przyspieszają: klimat podnosi koszt bezczynności

Rosnąca częstotliwość i intensywność zjawisk ekstremalnych sprawia, że infrastruktura przeciwpowodziowa staje się elementem bezpieczeństwa gospodarczego (także energetycznego i przemysłowego). Europejska Agencja Środowiska (EEA) szacuje, że straty finansowe w UE z tytułu zdarzeń pogodowych i klimatycznych w latach 1980–2024 sięgnęły ok. 822 mld euro, a ponad 25% tych strat przypadło na lata 2021–2024. EEA w swojej pierwszej ocenie ryzyk klimatycznych dla Europy (EUCRA) wskazuje, że wiele ryzyk – w tym związanych z wodą i infrastrukturą – już osiąga poziomy wymagające pilnych działań adaptacyjnych. 

Zgodnie z informacjami Wód Polskich, projekty są prowadzone w perspektywie do 2028–2029 (m.in. Rzymówka – do końca 2028 r., modernizacja obwałowań – planowana do 2029 r.).