Minrescue, czyli odpady niemal na wagę złota

Jedną z najwyższych ocen przyznali eksperci unijnego Funduszu Badawczego Węgla i Stali (RFCS) projektowi „Od odpadów pogórniczych do wartościowych zasobów – nowa koncepcja gospodarki obiegu zamkniętego” z udziałem Polskiej Grupy Górniczej.

W konkursie projektów, który rozstrzygnięto w Brukseli, plan działań o akronimie Minrescue zdobył aż 13,5 na 15 możliwych pkt., tym samym uzyskał dofinansowanie Komisji Europejskiej. Całkowity budżet projektu przekracza 3,1 mln euro.

Jego realizację rozpocznie międzynarodowe konsorcjum. Tworzą je PGG, GIG i Instytut Górnictwa Odkrywkowego Poltegor, LW Bogdanka i ukraińska spółka DTEK Energy, a także Politechnika Mediolańska, dwa uniwersytety brytyjskie w Warwick i Exeter, francuska uczelnia w Cergy-Pontoise, państwowa służba geologiczna Francji Bureau de Recherches Geologiques et Miniers i specjalistyczne firmy z Włoch (Nuova Tesi System SRL) czy Hiszpanii (Subterra Ingenieria SL).

Akronim Minrescue złożono z liter angielskiej nazwy projektu, ale skrót ten jest umyślnie wieloznaczny: może być odczytywany jako ratunek dla kopalń. Projekt polegał będzie na  opracowaniu nowych sposobów zagospodarowania odpadów wydobywczych. Powstanie m.in. szczegółowy katalog takich odpadów w PGG, a naukowcy wskażą innowacyjne metody ich wykorzystania przy produkcji materiałów dla górnictwa i inżynierii lądowej.

Pomysł wpisuje się w ideę gospodarki o obiegu zamkniętym, która zakłada, że przedsiębiorstwo możliwe jak najdłużej wykorzystuje wartość wszelkich materiałów i surowców, przez co wytwarza mniej odpadów, a zyskuje nowoczesne innowacyjne produkty i usługi (np. materiały budowlane, substancje glebotwórcze, czy cenne metale i tzw. pierwiastki ziem rzadkich na bazie odpadów z urobku kopalń), które podnoszą konkurencyjność firmy na rynku. Korzyści są nie tylko gospodarcze, lecz także społeczne i środowiskowe.

Bartłomiej Bezak - szef Zespołu Innowacji i Nowych Technologii PGG i kierownik zwycięskiego projektu Minrescue - wyjaśnia, że badania podstawowe (eksperymentalne i teoretyczne) z udziałem PGG obliczone zostały na zbudowanie solidnego fundamentu pod przyszłe zastosowania w pełni produkcyjne na użytek spółki.

– Zaangażowanie specjalistów branżowych z dziedziny górnictwa w połączeniu ze środowiskami naukowymi przy wykorzystaniu zaawansowanych technologii pozwoliło nam dostrzec potencjał w przetwarzaniu posiadanych przez przedsiębiorstwo odpadów w celu wytworzenia produktu użytecznego. Wśród takich produktów można by wymienić np. środki wspomagające uprawę roślin, nawozy dla rolnictwa czy też produkcję humusu. Zaawansowanie technologiczne oraz opatentowane już technologie pozwalają na bardzo efektywne przetworzenie odpadów - mówi Bartłomiej Bezak, kierownik projektu Minrescue.

W lipcu 2018 r. Unia Europejska wprowadziła nowe przepisy, skłaniające przemysł i firmy do modernizacji swych systemów gospodarowania odpadami w taki sposób, by jednolity model europejski stał się jednym z najskuteczniejszych na świecie. Plan UE opisuje m.in. 54 środki służące zamknięciu obiegu w cyklu życia produktów: od produkcji i konsumpcji do gospodarki odpadami i rynku surowców wtórnych. Nacisk kładziony jest na zasadę, że firma powinna zarabiać pieniądze w sposób, który odpowiada społecznym oczekiwaniom. Działalność zarobkowa musi być równoważona korzyściami dla społeczeństwa i dbałością o środowisko naturalne. Od wielu lat PGG stara się pozyskiwać środki na badanie naukowe i oryginalne wdrożenia, zgodne z wymogami Unii.