Kopalnie dla turystów? To da się zrobić

Kopalnia Guido w Zabrzu, Kopalnia Srebra w Tarnowskich Górach i inne poprzemysłowe zabytki to dowód, że na Śląsku wiemy jak promować turystykę w obiektach postindustrialnych. W Kijowie na Ukrainie rozpoczęły się badania dotyczące m.in. popularyzacji turystyki postindustrialnej. Analizy prowadzą naukowcy z Wydziału Organizacji i Zarządzania Politechniki Śląskiej. W projekcie uczestniczy również delegacja z Zabrza, która została zaproszona przez ukraińskie szkoły wyższe, aby zaprezentować efekty procesu rewitalizacji obiektów poprzemysłowych.

Zabrzański szlak zabytków techniki został uznany jako wzorcowy model adaptacji tych obiektów i udostępniania ich dla ruchu turystycznego. Zrewitalizowane obiekty poprzemysłowe, w tym m.in. zabytkowa kopalnia Guido oraz Sztolnia Królowa Luiza, zachwycają turystów nie tylko z Polski, ale i z zagranicy. Były też wielokrotnie nagradzane i wyróżniane zarówno ma arenie ogólnopolskiej, jak i międzynarodowej. Znakomitym przykładem jest nagroda Europa Nostra, którą Sztolnia Królowa Luiza otrzymała w ub. roku. To najbardziej prestiżowe wyróżnienie w dziedzinie dziedzictwa kulturowego w Europie. W tym roku nagrodą uhonorowano 25 laureatów z 16 państw. Wśród zwycięzców, w kategorii konserwacja, znalazł się jeden, wyjątkowy obiekt z Polski – właśnie zabrzańska sztolnia.

Sztolnia Królowa Luiza (będąca częścią Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu) to największy kompleks turystyczny, związany z dziedzictwem górnictwa węgla kamiennego w Polsce i absolutny unikat w skali całej Europy. To wyjątkowy zespół zabytków, obrazujący rozwój technik górniczych i przemysłu wydobywczego, powiązania z innymi gałęziami przemysłu i jego wpływ na kształtowanie się regionu. To doskonała ilustracja i reprezentatywny przykład zmian, jakie zachodziły w europejskim przemyśle na przestrzeni ostatnich 200 lat.

Najcenniejszymi elementami kompleksu, oraz tym, co go wyróżnia w skali całej Europy, są podziemne wyrobiska – dawnej Kopalni Królowa Luiza i towarzyszącej jej Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej o łącznej długości przekraczającej 5 km. Nigdzie indziej nie udało się zrewitalizować, zakonserwować i adaptować dla odwiedzających tak wyjątkowych przestrzeni, przebiegających pod centrum niemal 180-tysięcznego miasta.

Rewitalizacja i udostępnienie odwiedzającym Kompleksu Sztolni Królowa Luiza to efekt prowadzonych z rozmachem robót górniczych i budowlanych oraz konserwatorskich, rozpoczętych w 2009 roku. Przedsięwzięcie rewitalizacji Sztolni okazało się jednym z największych wyzwań, przed jakimi stanęło Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrza, a wraz z nim Miasto Zabrze i Województwo Śląskie.

Projekt został sfinansowany m.in. ze środków Unii Europejskiej oraz krajowych. Jego łączna wartość wyniosła niemal 40 mln euro.