33 mln zł z KPO na Klaster Energii „Brama Podhala” - instalacje PV, magazyny energii

Na południu Polski powstaje jedno z najciekawszych przedsięwzięć energetycznych ostatnich miesięcy. Klaster Energii „Brama Podhala” – obejmujący gminy Rabka-Zdrój, Bystra-Sidzina, Czarny Dunajec, Jordanów i Raba Wyżna – otrzyma 33 mln zł dofinansowania z Krajowego Planu Odbudowy (KPO).

To pierwszy taki projekt w kraju, który – jak podkreśla Ministerstwo Klimatu i Środowiska – ma stać się modelem lokalnej, oddolnej transformacji energetycznej.

Energetyczna współpraca pod Tatrami

W ramach klastra powstaną instalacje fotowoltaiczne o łącznej mocy 4,2 MW, magazyny energii o pojemności 3 MWh, w tym magazyn wodorowy, oraz pompy ciepła dla obiektów publicznych i prywatnych. System informatyczny klastra będzie koordynował produkcję i zużycie energii w czasie rzeczywistym. Łączna wartość projektu przekracza 42 mln zł, z czego ponad 33 mln zł stanowi dofinansowanie z NFOŚiGW w ramach KPO. To oznacza, że znaczna część inwestycji zostanie zrealizowana bez obciążania lokalnych budżetów.

„Historyczny moment” dla polskiej energetyki lokalnej

Podczas podpisania umowy w Rabce-Zdroju ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska podkreśliła, że projekt ma wymiar symboliczny i praktyczny zarazem.

– To podpisanie pierwszej umowy i historyczny moment. (...) To modelowe działanie, które chcemy wspierać – oddolna transformacja energetyczna organizowana przez kilka gmin, wciągająca samorządy, budynki publiczne i gospodarstwa domowe – powiedziała minister.

Hennig-Kloska zaznaczyła, że celem nie jest jedynie budowa nowych źródeł energii, lecz rozwój lokalnych sposobów magazynowania, w tym nowoczesnych magazynów wodorowych.

– Przyszłość Polski będzie oparta na mniejszych systemach z udziałem społeczności energetycznych (...). To kierunek, w którym musimy podążać – dodała.

Autokonsumpcja i lokalne bezpieczeństwo

„Brama Podhala” to przykład, jak klastry energii mogą realnie zwiększać bezpieczeństwo energetyczne regionów i uniezależniać je od zewnętrznych dostawców. Dzięki zastosowaniu rozproszonych źródeł i magazynów energii, gminy będą mogły lepiej zarządzać lokalną produkcją i autokonsumpcją.

Resort klimatu podkreśla, że tego typu inwestycje odciążają krajowy system elektroenergetyczny i pozwalają gminom rozwijać się w sposób zrównoważony – zarówno gospodarczo, jak i środowiskowo.

W 2024 roku OZE stanowiły już ok. 30% całkowitej produkcji energii elektrycznej w Polsce, a takie inicjatywy jak „Brama Podhala” mają ten udział konsekwentnie zwiększać.

Klaster – energia z sąsiedztwa

Koncepcja klastrów energii opiera się na współpracy samorządów, przedsiębiorców i mieszkańców w celu produkcji i zarządzania energią na poziomie lokalnym. Działają one jak mini-systemy elektroenergetyczne – produkują prąd, magazynują go i dystrybuują między uczestnikami. Na Podhalu ten model nabiera wyjątkowego znaczenia – region, słynący z walorów turystycznych i czystego powietrza, może stać się laboratorium zielonej transformacji w praktyce.