KE konsultuje strategię SMR. Małe reaktory wchodzą do głównego nurtu energetyki

Komisja Europejska prowadzi otwarte konsultacje w sprawie strategii rozwoju małych reaktorów modułowych (SMR) w UE. Do 4 grudnia 2025 r. obywatele, firmy i organizacje branżowe mogą współtworzyć kierunek, w jakim atom wejdzie w nową, modułową fazę – od produkcji energii, przez ciepłownictwo, po przemysł energochłonny.

SMR w strategii energetycznej UE – o co pyta Komisja?

Komisja Europejska uruchomiła czterotygodniowe konsultacje „Small modular reactors – future development and deployment in Europe”, które potrwają od 6 listopada do 4 grudnia 2025 r. Ich celem jest zebranie opinii na temat warunków rozwoju i wdrożenia SMR-ów w Unii – zarówno od obywateli, jak i biznesu, świata nauki oraz organizacji branżowych.

Zebrane odpowiedzi posłużą do przygotowania pierwszej kompleksowej strategii UE dotyczącej SMR, którą Komisja zapowiada na pierwszą połowę 2026 r. Dokument ma wyznaczyć ramy przyspieszenia rozwoju i wdrożenia małych reaktorów w Europie w nadchodzącej dekadzie.

SMR-y, zgodnie z definicją Komisji, to reaktory jądrowe o mocy do 300 MWe, projektowane w modułowej architekturze i nadające się do seryjnej produkcji. Mają znaleźć zastosowanie nie tylko w wytwarzaniu energii elektrycznej, ale także w ciepłownictwie systemowym, w przemyśle energochłonnym, produkcji wodoru czy odsalaniu wody.

Konsultacje obejmują m.in.:

• ocenę potencjalnych korzyści z wdrażania SMR (bezpieczeństwo dostaw, dekarbonizacja, rozwój przemysłu),
• identyfikację barier regulacyjnych, finansowych i społecznych,
• oczekiwania dotyczące roli UE w budowie łańcuchów dostaw i kadry,
• potrzeby w zakresie badań, innowacji i demonstracji projektów.

To kolejny krok po uruchomieniu w 2024 r. Europejskiego Sojuszu Przemysłowego na rzecz SMR, którego celem jest doprowadzenie do pierwszych wdrożeń małych reaktorów w Europie na początku lat 30. i odbudowa europejskiego łańcucha dostaw dla energetyki jądrowej.

Polska na mapie europejskich projektów SMR

W tle unijnych konsultacji Polska pozostaje jednym z najbardziej aktywnych krajów, jeżeli chodzi o plany wykorzystania SMR w transformacji energetycznej.

Orlen i Synthos rozwijają wspólny projekt budowy floty reaktorów BWRX-300 od GE Hitachi. W sierpniu 2025 r. koncern poinformował o decyzji Rady Nadzorczej, która otwiera drogę do budowy pierwszego BWRX-300 we Włocławku – ma to być pierwszy tego typu reaktor w Europie.

Równolegle toczą się prace analityczne i regulacyjne – polski dozór jądrowy (PAA) już wcześniej otrzymał wnioski dotyczące technologii SMR od Orlen Synthos Green Energy oraz KGHM (NuScale VOYGR). Projekty te są ściśle powiązane z przemysłem: SMR-y mają zasilać m.in. zakłady chemiczne, hutnicze i rafineryjne, zapewniając im stabilne, niskoemisyjne źródło energii i ciepła.

Aktywność polskich spółek wpisuje się w szerszy trend europejski: EDF deklaruje, że do 2050 r. chce wdrożyć do 30 własnych SMR-ów Nuward, z pierwszym demonstratorem około 2035 r., a kolejne kraje – jak Szwecja czy Włochy – otwierają się na małe reaktory jako element polityki klimatycznej i bezpieczeństwa energetycznego.

Z punktu widzenia Polski udział w konsultacjach Komisji to szansa, by uwzględnić doświadczenia krajowych projektów SMR, potrzeby krajowego łańcucha dostaw i specyfikę miksu energetycznego opartego wciąż w dużym stopniu na węglu. To także okazja, by wzmocnić głos państw widzących w atomie – również w skali modułowej – jedno z kluczowych narzędzi dochodzenia do neutralności klimatycznej.