Plebiscyt na Zwierzę Roku 2026. O co chodzi z tym konkursem?

Start plebiscytu ogłosiła w Poznaniu ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska, podczas konferencji na Uniwersytecie Przyrodniczym. To druga edycja akcji MKiŚ, której głównym celem jest przyciągnięcie uwagi do kryzysu bioróżnorodności i pokazanie, że za wielkimi hasłami stoją bardzo konkretne, często dobrze nam znane gatunki. W trakcie konferencji przedstawiono też dane, według których co piąty bocian na Ziemi może być...Polakiem.

To nie jest konkurs „na ładne zdjęcie”. Wybór Zwierzęcia Roku ma pomóc w nagłośnieniu problemów danego gatunku, potrzebnych działań ochronnych oraz badań naukowych. Ministerstwo mocno podkreśla edukacyjny wymiar plebiscytu – ma on łączyć obywateli, szkoły, uczelnie i środowisko naukowe wokół wspólnego celu: ochrony polskiej przyrody. 

12 kandydatów i jeden zwycięzca

Do finału trafiło dwanaście gatunków zgłoszonych przez parki narodowe, Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska oraz specjalistów z MKiŚ. Na liście są m.in. żółw błotny, wodniczka, żuraw, ryś i łoś euroazjatycki, wilk szary, bóbr i chomik europejski, barwnie ubarwiony zimorodek, niedźwiedź brunatny, nadobnica alpejska oraz węgorz europejski. To mieszanka gatunków bardzo „ikonowych” i tych mniej znanych, ale równie ważnych dla ekosystemów. 

Głosowanie odbywa się online – przez stronę resortu klimatu – i potrwa do 31 stycznia 2026 r. Każda osoba może oddać jeden głos z jednego urządzenia, a zwycięzcę poznamy w lutym. Tytuł Zwierzęcia Roku 2026 będzie przez kolejne miesiące wykorzystywany w kampaniach edukacyjnych, materiałach informacyjnych i działaniach promujących ochronę danego gatunku. 

Bocian biały – supergwiazda polskiej przyrody

Podczas tej samej konferencji w Poznaniu podsumowano wyniki VIII Międzynarodowego Spisu Bociana Białego. Dane są imponujące: Polska ma jedną z trzech największych populacji na świecie – szacuje się, że nawet co piąty bocian na Ziemi może być „Polakiem”. U nas gniazduje około trzykrotnie więcej bocianów niż w Niemczech i aż ośmiokrotnie więcej niż we Francji. 

Największe „bocianie zagłębia” to Warmia, Mazury i Podlasie, a sam spis objął ponad 90% gmin w kraju. W teren ruszyło ponad 1500 wolontariuszy, którzy liczyli gniazda i dokumentowali obecność ptaków – efekt to jedna z najlepiej opisanych populacji bociana białego na świecie. To świetny przykład obywatelskiej nauki i dowód na to, jak dużo można osiągnąć, gdy eksperci i wolontariusze działają razem. 

Twój głos ma znaczenie (i to większe, niż myślisz)

Według najnowszego „Living Planet Report 2024” przygotowanego przez WWF, średnia liczebność monitorowanych populacji dzikich zwierząt na świecie spadła od 1970 r. aż o 73%. To nie jest abstrakcyjna statystyka – to realna informacja o tym, jak szybko znikają gatunki, siedliska i całe ekosystemy.

Plebiscyt na Zwierzę Roku 2026 nie zatrzyma sam z siebie tego trendu, ale może zrobić coś bardzo ważnego: przyciągnąć uwagę tysięcy osób do konkretnych historii – rysia potrzebującego korytarzy migracyjnych, żółwia błotnego zależnego od czystych mokradeł czy węgorza, który mierzy się z barierami na rzekach i przełowieniem. Za każdym kliknięciem kryje się szansa, że ktoś zacznie bardziej świadomie wybierać produkty, wspierać organizacje przyrodnicze, interesować się lokalnymi inwestycjami czy angażować w wolontariat.

Jeśli mamy chwilę, wejdźmy na stronę resortu klimatu, poznajmy kandydatów i zagłosujmy na swojego ulubieńca. To najprostszy sposób, by zrobić coś dobrego dla przyrody jeszcze dziś – bez wychodzenia z domu, za to z bardzo realnym efektem edukacyjnym.