Gminy zasypane plastikiem

Zdaniem ekspertów Szczytu Klimatycznego Togetair nie ma dziś szans, by opłaty za śmieci spadły do dawnego poziomu i to w ciągu kilku miesięcy. Możemy jedynie zahamować ich dalszy wzrost i ograniczyć szarą strefę, która każdego roku kosztuje nas 2 mld zł. Zaledwie 9 zł miesięcznie od osoby - tyle według wyliczeń Forum Gospodarki Odpadami płaciliśmy za śmieci jeszcze 2 lata temu. Dziś ze świecą szukać gminy w Polsce, w której tak niska stawka by się utrzymała. Na przestrzeni ostatnich miesięcy ceny poszybowały w górę i dziś są bliskie górnej granicy określonej w przepisach.

Zdaniem ekspertów przypadku najpopularniejszej metody od mieszkańca (dopuszczalne jest też naliczanie opłaty od zużycia wody, czy powierzchni mieszkania) wynosi ok. 35 zł od osoby za śmieci segregowane. W przypadku braku segregacji, gmina powinna naliczyć karę w wysokości dwu, lub nawet 4-krotności stawki podstawowej.

Rządzący nie kryją, że sytuacja na rynku wymaga pilnej interwencji, bo szereg ostatnich ustaw regulujących rynek się nie sprawdził. Coraz częściej słychać głosy, że potrzebny jest nam restart.

- Przepisy stały się już tak zagmatwane i obrosły w wiele możliwych interpretacji, że kolejne nowelizacje mogą niewiele zmienić. Może czas napisać ustawy od nowa? – pytają.

Póki co na to się nie zanosi. Ale, jak przypomniano podczas Togetair, Ministerstwo Klimatu aktywnie pracuje nad nowymi przepisami, które mają uzdrowić rynek komunalny. O tym jak się za to zabrać i co zrobić z nadmiarem nienadających się do recyklingu tworzyw sztucznych rozmawiali podczas debaty Trudne porządki na śmieciowym rynku i Plastik w świetle dyrektyw unijnych – cywilizacyjne wyzwanie, czy ekonomiczne szaleństwo? przedstawiciele rządu, gmin, firm odpadowych oraz zakładów przetwarzania.

Czas na kolejną rewolucję? Ciągła zmienność regulacji jest jedną z większych bolączek branży, dla której ostatnie kilka lat to ciągłe dostosowywanie się do nieustannie zmieniających się reguł gry. Utrudnia to procesy inwestycyjne i obarcza ryzykiem każdą inicjatywę.

– Wiele niedawno przyjętych regulacji wprowadza znaczące obciążenia dla branży. Oczywiście przekładają się one na ekonomikę działania, czyli po prostu wpływają na koszty. Nie mówiąc już o tym, że niektóre wymogi np. dotyczące zabezpieczenia przeciwpożarowego są praktycznie niemożliwe do spełnienia w niektórych lokalizacjach. Nie wszędzie jesteśmy bowiem w stanie zapewnić niezbędną ilość wody, co nie zależy od nas, tylko np. nieodpowiedniej średnicy rurociągu, albo jego braku na terenach wiejskich. Ewidentnie część z tych regulacji jest niewspółmiernie trudna do stosowania, a przez to kosztowna, w porównaniu do płynących z nich korzyści – mówi podczas konferencji Piotr Szewczyk, przewodniczący Rady RIPOK, czyli organizacji zrzeszającej sortownie i zakłady zagospodarowywania odpadów. 

Od konieczności zmian, włącznie z uchyleniem części z tych najbardziej rygorystycznych przepisów uchwalonych w 2018 r., by zwalczać mafię śmieciową, nie odżegnują się rządzący.

Jak podczas debaty przekonywał Jacek Ozdoba, wiceminister klimatu odpowiedzialny w resorcie za gospodarkę komunalną, trwają właśnie prace nad pakietem ustaw, które mają uporządkować rynek. Celem nadrzędnym jest zatrzymać gwałtowny wzrost cen, który rykoszetem uderza w portfele mieszkańców. Dodał, że pakiet ustaw ma zostać przedstawiony na dniach.

Jakie będą jego główne założenia? Jak wyjaśnił wiceminister, na celowniku rządu ponownie znajdzie się mafia śmieciowa, czyli grupy przestępcze, które zakopują odpady w wyrobiskach albo podpalają uciążliwe w utylizacji frakcje.