W cieniu wojny węgiel wraca do łask

Rząd aktualizuje założenia PEP 2040, aby zneutralizować lub ograniczyć ryzyka związane z potencjalnymi sytuacjami kryzysowymi w kraju oraz na arenie międzynarodowej. Wpisuje się to również w realizację głównego celu polityki energetycznej, tj. zagwarantowania bezpieczeństwa energetycznego, przy zapewnieniu konkurencyjności gospodarki i zmniejszeniu oddziaływania sektora energii na środowisko - informuje rząd.

Autorzy aktualizacji programu, czyli resort klimatu i środowiska, podkreśla, że aktualna sytuacja międzynarodowa powoduje konieczność zmiany podejścia do zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego w kierunku większej dywersyfikacji i niezależności.

- Suwerenność energetyczna jest naszym priorytetem, stąd zdecydowanie przyśpieszamy odejście od węglowodorów z Rosji. To wysiłek, który musimy ponieść, nie tylko w ramach solidarności z Ukrainą, ale także dla wzmocnienia naszego bezpieczeństwa energetycznego – podkreśliła Anna Moskwa, minister klimatu i środowiska.

Zwiększona zostanie dywersyfikacja technologiczna i rozbudowa mocy opartych o źródła krajowe, a także zdynamizowany zostanie rozwój OZE oraz energetyki jądrowej. Dodatkowo, dla zapewnienia ciągłości dostaw energii, podjęte zostaną działania, mające na celu utrzymanie gotowości do pracy jednostek węglowych.

Jak wyjaśniła minister Anna Moskwa, import węgla rosyjskiego do Polski w 2021 r. wyniósł ok. 8 mln ton – jest to ilość, którą zastąpimy węglem krajowym i dostawami z innych państw.

- Rewizja PEP 2040 r. będzie mieć na celu dobranie odpowiedniej ścieżki w nowej sytuacji geopolitycznej i gospodarczej, mając na uwadze również ochronę odbiorców przed nadmiernym wzrostem cen energii i pogłębianiem ubóstwa energetycznego – informuje Rada Ministrów.

Zaktualizowana polityka energetyczna ma uwzględniać suwerenność energetyczną, której szczególnym elementem jest zapewnienie szybkiego uniezależnienia krajowej gospodarki od importowanych paliw kopalnych (węgiel, ropa naftowa i gaz ziemny) oraz pochodnych (LPG, olej napędowy, benzyna, nafta) z Rosji oraz innych krajów objętych sankcjami gospodarczymi.

- Chodzi o dywersyfikację dostaw, inwestycje w moce produkcyjne, infrastrukturę liniową i magazynowanie oraz w alternatywne paliwa – czytamy komunikacie.

Najważniejsze zapowiadane zmiany w PEP 2040 r. to zwiększenie dywersyfikacji technologicznej i rozbudowa mocy opartych o źródła krajowe. Inwestycje w energetyce mają zapewnić stabilność pracy systemów energetycznych. Zapowidany jest też dalszy rozwój OZE. W perspektywie 2040 r. dążyć się będzie do tego, aby ok. połowa produkcji energii elektrycznej pochodziła z tych właśnie źródeł.

Zwiększone zostanie wsparcie finansowe w instrumentach wspierających samowystarczalność energetyczną gospodarstw domowych i poprawę efektywności energetycznej budynków.

Chodzi o działania mające na celu termomodernizację i renowację budynków, co będzie mieć również istotne znaczenie dla ochrony gospodarstw domowych przed ubóstwem energetycznym. Programy wsparcia termomodernizacji, tj. „Czyste Powietrze” będą nastawione na umożliwienie wykorzystania niskotemperaturowych źródeł ciepła przy zachowaniu komfortu cieplnego odbiorców.

Niezbędne jest również wzmocnienie działań poprawiających efektywność procesową i zmniejszającej wykorzystanie energii w przemyśle.

Dalsza dywersyfikacja dostaw i zapewnienie alternatyw dla węglowodorów - Polska będzie dążyć do stopniowego zmniejszania zależności gospodarki od gazu ziemnego i ropy naftowej, jednakże w perspektywie najbliższych dekad wciąż niezbędne jest zagwarantowanie pewności ich dostaw do odbiorców.

Z tego względu kontynuowana będzie dywersyfikacja źródeł, kierunków i dróg dostaw tych surowców, która obejmować będzie w szczególności uniezależnienie od dostaw z Rosji i innych państw objętych sankcjami gospodarczymi.

Przyspieszona zostanie budowa gazowego pływającego terminalu FSRU w Zatoce Gdańskiej wraz z rozbudową sieci krajowej oraz rozbudową podziemnych magazynów gazu ziemnego.

Nasz kraj będzie dążyć do zastępowania popytu na gaz ziemny gazami zdekarbonizowanymi oraz innymi sprawdzonymi paliwami, m.in. poprzez rozwój technologii bazujących na wodorze, które stanowią realną alternatywę dla wykorzystania gazu ziemnego.

Wykorzystanie krajowych złóż węgla kamiennego może ulegać okresowemu zwiększaniu w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa energetycznego państwa. Tempo ograniczania wydobycia i wykorzystania węgla może ulec niewielkiemu spadkowi w stosunku do dotychczasowych scenariuszy ze względu na możliwą potrzebę dłuższej niż przewidywano eksploatacji poszczególnych istniejących jednostek węglowych, biorąc pod uwagę potencjalne zakłócenia w imporcie surowców energetycznych.

Dla zapewnienia ciągłości dostaw podjęte zostaną działania mające na celu utrzymanie gotowości do pracy jednostek węglowych zgodnie z ich technicznym czasem życia, który jest dłuższy niż wynika to z przesłanek ekonomicznych, wrażliwych na ceny uprawnień do emisji CO2.

W tym celu zweryfikowana zostanie możliwość modernizacji istniejących jednostek wytwórczych. Pozwoli to na ich wykorzystanie przy lepszych parametrach pracy i niższym obciążeniu środowiska, co wpłynie również na ekonomiczne przesłanki ich wykorzystania. Inwestycje te przyczynią się do zapewniania lepszych warunków integracji OZE w systemie elektroenergetycznym, ze względu na zagwarantowanie odpowiedniej rezerwy mocy.

Elementem nowego dokumentu będzie plan wykorzystania istniejących jednostek wytwórczych z uwzględnieniem możliwości zwiększenia efektywności i okresu funkcjonowania bloków węglowych wraz z niezbędnymi działaniami modernizacyjnymi i utrzymaniowymi na rzecz zapewnienia właściwego poziomu mocy stabilnych i właściwego bilansowa. Plan zostanie opracowany przy udziale zespołu ds. bezpieczeństwa energetycznego prowadzonego przez ministra ds. energii, a także ministra ds. aktywów państwowych oraz pełnomocnika ds. strategicznej infrastruktury energetycznej i spółek Skarbu Państwa.

Aby optymalnie wykorzystać krajowe zasoby surowcowe, technologiczne i infrastrukturalne, zintensyfikowane będą również działania mające na celu rozwój czystych technologii węglowych (CTW). Wzmocni to bezpieczeństwo energetyczne przy wykorzystaniu nowoczesnych i niskoemisyjnych technologii oraz budowaniu krajowych przewag konkurencyjnych.

Wdrożenie energetyki jądrowej - Konsekwentnie wdrażana będzie energetyka jądrowa oparta przede wszystkim o duże reaktory (powyżej 1000 MW), która ma niską wrażliwość na przerwy w dostawach paliwa oraz zapewnia dostawy stabilnej i czystej energii.

Równolegle do prowadzonych prac dotyczących budowy pierwszej polskiej elektrowni jądrowej oraz kompleksowej realizacji PPEJ kontynuowane będą wysiłki mające na celu perspektywiczne wdrożenie małych reaktorów modułowych.