Prawie 9 mln zł na usunięcie kilku tysięcy ton toksycznych odpadów w gminie Zgierz

Gmina Zgierz otrzyma blisko 9 mln zł na usunięcie i unieszkodliwienie niebezpiecznych odpadów składowanych w miejscowości Kolonia Głowa. Dofinansowanie z WFOŚiGW w Łodzi, wsparte środkami budżetu państwa i nowym programem NFOŚiGW, ma zlikwidować realne zagrożenie dla zdrowia mieszkańców i środowiska oraz otworzyć drogę do kolejnych etapów oczyszczania terenu.

Prawie 9 mln zł na oczyszczenie Kolonii Głowa

W Zgierzu w podpisano umowę między Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi a gminą Zgierz. Chodzi o dofinansowanie usunięcia i utylizacji niebezpiecznych odpadów zgromadzonych w miejscowości Kolonia Głowa. WFOŚiGW w Łodzi przekaże gminie 8 955 675 zł w ramach programu priorytetowego „Niezwłoczne usuwanie odpadów ze względu na zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska – edycja 2025”.

Na terenie Kolonii Głowa odpady są składowane w trzech halach magazynowych o łącznej powierzchni ok. 2100 m². Według ustaleń Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska z 2022 r. może tam zalegać od 3000 do 5000 ton różnego rodzaju odpadów, w tym substancji toksycznych, żrących, drażniących i rakotwórczych.

Dzięki rządowemu wsparciu gmina ma w pierwszym etapie usunąć i unieszkodliwić 1325 ton odpadów. Reszta masy nadal pozostaje poważnym zagrożeniem – stąd konieczność kontynuacji programu w kolejnych latach.

Co dokładnie zostanie zrobione w pierwszym etapie?

Pierwszy etap działań w Kolonii Głowa to klasyczne „sprzątanie kryzysowe” – usunięte odpady mają trafić do instalacji uprawnionych do odzysku lub termicznego przekształcania. Efekt ekologiczny będzie potwierdzony raportami oraz dokumentacją w systemie BDO, przede wszystkim elektronicznymi Kartami Przekazania Odpadów.

Program WFOŚiGW „Niezwłoczne usuwanie odpadów…” został uruchomiony w 2025 r. jako szybka ścieżka pomocy dla samorządów, które mierzą się z nielegalnymi magazynami odpadów zagrażającymi ludziom i środowisku. Nabór wniosków w tej edycji prowadzi właśnie łódzki fundusz, a termin realizacji zadań wydłużono decyzją rady nadzorczej do 30 czerwca 2026 r.

Gmina Zgierz będzie mogła w 2026 r. ubiegać się o dalsze wsparcie z rezerwy celowej budżetu państwa na kolejne etapy usuwania odpadów z Kolonii Głowa. Równolegle w Ministerstwie Klimatu i Środowiska trwają prace nad nową ustawą o rozszerzonej odpowiedzialności wytwórców odpadów niebezpiecznych, która – jak zapowiedziała wiceministra Sowińska – ma dać organom ścigania dodatkowe narzędzia do walki z przestępczością odpadową.

Ogólnopolski front walki z nielegalnymi odpadami

Sprawa Kolonii Głowa wpisuje się w szerszą ofensywę rządu, NFOŚiGW i wojewódzkich funduszy przeciwko nielegalnym składowiskom. W 2025 r. z rezerwy celowej budżetu państwa zabezpieczono 200 mln zł na usuwanie nielegalnie zdeponowanych odpadów z dziewięciu lokalizacji w czterech województwach. Możliwe stało się to dzięki nowelizacji ustawy o odpadach obowiązującej od 1 stycznia 2025 r., która pozwoliła podnieść poziom dofinansowania powyżej 80 proc. kosztów kwalifikowanych.

W lipcu 2025 r. resort klimatu zapowiedział dodatkowe 100 mln zł z NFOŚiGW na kolejne 14 lokalizacji, co łącznie dało już 300 mln zł wsparcia dla samorządów tylko w jednym roku budżetowym. Pieniądze kierowane są na najpilniejsze interwencje wskazane przez wojewodów i wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska.

Do tego dochodzi uruchomiony przez NFOŚiGW program „Usuwanie nielegalnie nagromadzonych odpadów” – z budżetem 500 mln zł na lata 2025–2035. Pierwszy nabór, ogłoszony we wrześniu 2025 r., obejmuje 15 konkretnych lokalizacji w całym kraju i zapewnia możliwość finansowania do 100 proc. kosztów kwalifikowanych. Tego typu wsparcie przynosi już widoczne efekty. W 2023 r. dzięki środkom NFOŚiGW udało się sfinansować m.in. likwidację składowiska odpadów niebezpiecznych w Przylepie pod Zieloną Górą, gdzie usunięto ok. 4 tys. ton niebezpiecznych substancji zagrażających ujęciu wód podziemnych – na ten cel przeznaczono 43 mln zł dotacji.

Podobne działania zakończono niedawno m.in. w Pińczowie (woj. świętokrzyskie), gdzie dzięki rządowemu dofinansowaniu zlikwidowano składowisko odpadów, a samorząd – jak podkreślał starosta – samodzielnie nie byłby w stanie ponieść tak dużych kosztów.

Na tym tle projekt w gminie Zgierz jest jednym z ważniejszych ogniw dużego, wieloletniego porządkowania „bomb ekologicznych” rozsianych po Polsce. Daje mieszkańcom szansę na realne zmniejszenie ryzyka skażenia i pokazuje, że państwowe instytucje są gotowe brać na siebie ciężar finansowy skutków wieloletnich zaniedbań.