O co chodzi z tą bioróżnorodnością?

Gatunki roślin i zwierząt znikają w coraz szybszym tempie z powodu działalności człowieka. Jakie są przyczyny i dlaczego różnorodność biologiczna ma znaczenie? - czytamy o tym na stronie Parlamentu Europejskiego.

Zdaniem unijnych ekspertów różnorodność biologiczna lub różnorodność wszystkich żywych istot na naszej planecie w ostatnich latach spada w zastraszającym tempie, głównie z powodu działalności człowieka, takiej jak zmiany użytkowania gruntów, zanieczyszczenia i zmiany klimatu.

16 stycznia eurodeputowani wezwali do ustalenia prawnie wiążących celów, aby powstrzymać utratę różnorodności biologicznej, które zostaną uzgodnione na konferencji ONZ (COP15) w Chinach w październiku. Konferencja gromadzi strony konwencji ONZ o różnorodności biologicznej z 1993 r. Cel to podjęcie decyzji w sprawie strategii na okres po 2020 r. 

Parlament chce, aby UE przejęła inicjatywę. Ma ona spowodować, że w ciągu 10 lat aż 30 proc. terytorium UE będzie obszarami naturalnymi. Różnorodność biologiczna ma być uwzględniana we wszystkich obszarach polityki unijnej.

Czym jest różnorodność biologiczna?

Tradycyjnie jest ona definiowana jako różnorodność życia na Ziemi we wszystkich jej formach. Obejmuje liczbę gatunków, ich zmienność genetyczną i interakcje tych form życia w złożonych ekosystemach.

W raporcie ONZ opublikowanym w 2019 r. naukowcy ostrzegają, że milion gatunków - z około 8 mln istniejących - jest zagrożonych wyginięciem, wiele z nich w ciągu dziesięcioleci. Niektórzy badacze uważają nawet, że jesteśmy w trakcie szóstego masowego wymierania w historii Ziemi. Wcześniej takie okresy w historii planety wymazywały od 60 do 95 proc. wszystkich gatunków. Powrót ekosystemów do równowagi po takim zdarzeniu zajmuje miliony lat.

Dlaczego różnorodność biologiczna jest ważna?

Zdrowe ekosystemy zapewniają nam wiele niezbędnych rzeczy, które uważamy za coś oczywistego. Rośliny przetwarzają energię słoneczną, udostępniając ją innym formom życia. Bakterie i inne żywe organizmy rozkładają materię organiczną na składniki odżywcze, zapewniając roślinom zdrową glebę do wzrostu. Zapylacze są niezbędne w rozmnażaniu roślin, gwarantując produkcję żywności. 

Krótko mówiąc, różnorodność biologiczna zapewnia nam czyste powietrze, świeżą wodę, dobrej jakości glebę i zapylenie upraw. Pomaga nam walczyć ze zmianami klimatu i dostosowywać się do nich, a także zmniejszać wpływ naturalnych zagrożeń.

Ponieważ żywe organizmy oddziałują w dynamicznych ekosystemach, zniknięcie jednego gatunku może mieć daleko idący wpływ na łańcuch pokarmowy. Nie można dokładnie wiedzieć, jakie byłyby konsekwencje masowego wymierania ludzi, ale wiemy, że na razie różnorodność przyrody pozwala nam się rozwijać.

Główne przyczyny utraty różnorodności biologicznej:

- zmiany w użytkowaniu gruntów (np. wylesianie, intensywna monokultura, urbanizacja)

- bezpośrednia eksploatacja, taka jak polowanie i przełowienie

- zmiana klimatu

- zanieczyszczenie

- inwazyjne gatunki obce

Co proponuje Parlament?

Posłowie wzywają do ustanowienia prawnie wiążących celów, zarówno na szczeblu lokalnym, jak i globalnym, aby zachęcić do bardziej ambitnych działań w celu zapewnienia ochrony i przywrócenia różnorodności biologicznej. Obszary naturalne powinny pokryć 30 proc. terytorium UE do 2030 r., A zdegradowane ekosystemy powinny zostać przywrócone. Na ten cel ma zostać przeznaczonych nawet 10 proc. następnego długoterminow