Te pieniądze pomogą chronić wilki i rysie

W Polsce żyje ok. 1886-1900 osobników wilków oraz 123 osobniki rysia wynika z monitoringu wspartego środkami z NFOŚiGW w ramach POIiŚ. Od 2016 r. do końca 2020 r. trwała realizacja pilotażowego projektu współfinansowanego przez NFOŚiGW oraz Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. Całkowita kwota inwestycji to 3 mln zł, środki przekazane z NFOŚiGW z ramach POIiŚ stanowiły ponad 2,4 mln zł, natomiast środki z GIOŚ ponad 0,5 mln zł.

Celem projektu było wzmocnienie mechanizmów służących ochronie przyrody poprzez pozyskanie informacji dotyczących zasięgu występowania, liczebności oraz stanu siedlisk wilka i rysia oraz o stanie ochrony i perspektywie ochrony obu tych gatunków.

Projekt uwzględniał wykonanie prac metodycznych, przeprowadzenie szkolenia dla sieci obserwacyjnej, przeprowadzenie analizy stanu siedlisk w oparciu o wypracowane założenia metodyczne, prace terenowe – zbieranie materiału genetycznego wilka w najważniejszych ostojach występowania tego gatunku, tropienia rysia w najważniejszych ostojach występowania tego gatunku, określenie bazy pokarmowej rysia w najważniejszych ostojach występowania tego gatunku, opracowanie strony internetowej Projektu POIŚ, organizację seminarium podsumowującego wyniki badań terenowych, koordynację prac realizowanych w ramach projektu oraz monitoring postępów w realizacji projektu.

- Pilotaż został stworzony z uwagi na m.in. brak ocen stanu populacji na większości stanowisk monitoringowych, brak wiarygodnych danych na temat rozmieszczenia i liczebności gatunków w skali kraju, brak ocen stanu ochrony gatunków na potrzeby raportu z art. 17 dyrektywy siedliskowej, brak finansowania dla rozbudowanych badań terenowych i całorocznych obserwacji, oraz brak ogólnie akceptowanej metody interpretacji danych terenowych - informuje fundusz.

Przedsięwzięcie przeprowadzone zarówno na poziomie ogólnokrajowym jak i lokalnym opierało się na określeniu zasięgu występowania (rozmieszczenia) wilka i rysia w Polsce m.in. na opracowaniu ankiety elektronicznej skierowanej do nadleśnictw i parków narodowych, analizie wyników ankiety za pomocą narzędzi GIS i opracowaniu map rozmieszczenia gatunków na poziomie lokalnym, przeprowadzono także badania terenowe na stanowiskach monitoringowych wilka  i rysia i wyznaczonych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska.

– Świadomość odpowiedzialności za otaczającą przyrodę i dbanie o bogactwo natury z jej fauną i florą są niezwykle ważne – podkreśla wsparcie działań na rzecz ochrony przyrody wiceprezes NFOŚiGW Artur Michalski. - Tym bardziej cieszy nas możliwość wsparcia tak ważnych inicjatyw jak monitoring populacji wilka i rysia - dwóch cennych przyrodniczo, a wymagających stale ochrony gatunków drapieżników. 

W 2020 r., w ramach przeprowadzonych prac, zgromadzono aktualne dane dotyczące występowania wilka i rysia na terenie kraju oraz opracowano mapy rozmieszczenia obu gatunków, z dokładnością do leśnictw, obwodów ochronnych, leśnych zakładów doświadczalnych oraz w siatce kwadratów 10x10 km. Dane pozyskane zostały od nadleśnictw, leśnych zakładów doświadczalnych i parków narodowych poprzez przesłanie, drogą elektroniczną, ankiety dotyczącej występowania wilka i rysia na terenach zarządzanych przez ww. instytucje.

Dane ankietowe wskazują na dalszy rozwój populacji wilka w północnej i w zachodniej Polsce. We wschodniej części kraju rozmieszczenie wilka jest stabilne, natomiast w centralnej części kraju jego występowanie ma nadal charakter izolowanych od siebie wysp. W analizowanym okresie występowanie wilka, określane w siatce kwadratów 10×10 km, zostało stwierdzone na obszarze 139,2 tys. km kw. W porównaniu do poprzedniego okresu ankietyzacji (sezon 2017/2018) nastąpiło poszerzenie obszaru występowania wilka o blisko 22 proc. Pary i grupy 2 osobników zostały stwierdzone na obszarze 104,9 tys. km2, co stanowi 75 proc. całego obszaru występowania tego gatunku. Obszar zasiedlony przez watahy liczące ponad 5 osobników wzrósł z 18,2 tys. km2 w sezonie 2017/2018 do 25,2 tys. km2 obecnie, czyli o 38 proc. 

- Z kolei na terenach leżących na wschód od Wisły obszar występowania rysia pozostaje nadal ograniczony –  do tych samych obszarów północno-wschodniej i południowo-wschodniej części kraju. Natomiast na zachód od Wisły pojawił się nowy zwarty obszar zasiedlony przez rysie. Położone w północnozachodniej części kraju nowe stanowisko rysia jest niewątpliwie efektem prowadzonego tam programu reintrodukcji tego gatunku. Dane ankietowe wskazują, że drapieżnik ten występuje obecnie (występowanie określane w siatce kwadratów 10×10 km) na łącznym obszarze 19,9 tys. km2. W poprzednim okresie ankietyzacji (sezon 2017/2018) obszar ten wynosił 17,6 tys. km2 (wzrost o 13 proc.) - czytamy w informacji prasowej.