Polska powinna budować więcej spalarni

W dyskusji głos zabrał następnie dyrektor Departamentu Ciepłownictwa w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, Piotr Sprzączak, który podkreślił, że odpady to „ważny element” i istotna alternatywa, a nie „złoty środek” czy uniwersalne rozwiązanie, mające nagle rozwiązać wszystkie bolączki polskiego systemu ciepłowniczego. Przedstawiciel administracji rządowej zaznaczył zarazem, że postulowany przez niektórych eksport odpadów z Polski byłby wręcz „szaleństwem” w sytuacji, gdy nasz kraj jednocześnie importuje takie nośniki energii, jak gaz, węgiel i ropa naftowa. Dodał, że uzupełniając miks energetyczny o energię pozyskiwaną ze spalania odpadów, Polska może wzmocnić swoją suwerenność i bezpieczeństwo energetyczne. Dyrektor Piotr Sprzączak wskazał, że w Polsce działa dotychczas tylko 8 instalacji termicznego przekształcania odpadów, a ich moce przerobowe są niewystarczające do zagospodarowania całego strumienia frakcji palnej odpadów. Istnieje zatem duży potencjał inwestowania w kolejne spalarnie.

O tym, z jak dużą luką inwestycyjną mamy na razie do czynienia w Polsce w obszarze instalacji termicznego przekształcania odpadów oraz o aspektach prawnych inwestycji tego rodzaju mówił dyrektor Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego, dr Krystian Szczepański. Wskazał, że na szanse i możliwości w branży „spalarniowej” wpływają takie czynniki, jak ilość wytworzonych odpadów komunalnych, poziom ich recyklingu i składowania oraz potencjał energetyczny tego alternatywnego paliwa. Luka inwestycyjna zależna jest natomiast  od ilości dostępnych odpadów, mocy przerobowych istniejących i planowanych instalacji termicznego przekształcania odpadów, dostępności składowisk i poziomu recyklingu. Wedle szacunków IOŚ – PIB, do roku 2034 w Polsce do przetworzenia w ciepło w spalarniach mogłoby trafiać rocznie 4,2 mln ton odpadów komunalnych.

Perspektywy finansowego wspierania branży przedstawił dyrektor Departamentu Ochrony Ziemi w NFOŚiGW, Jarosław Roliński, który zaznaczył, że gospodarowanie odpadami to nie jest efekt „mody czy fobii”, lecz odpowiedź na potrzeby społeczeństwa. Zaznaczył przy tym, że spalanie to niezbędny komponent kompleksowego systemu postępowania z odpadami, co zresztą potwierdzają doświadczenia i bieżąca praktyka w krajach Zachodniej Europy, gdzie na jednego mieszkańca wydajność spalania frakcji niemożliwych do innego zagospodarowania jest nawet 20 razy większa niż w Polsce. W tym kontekście, zachęcając przedsiębiorców i samorządowców do inwestowania w instalacje termicznego przekształcania odpadów, dyrektor Jarosław Roliński omówił warunki i zasady udzielania przez NFOŚiGW wsparcia finansowego w ramach programu priorytetowego „Racjonalna gospodarka odpadami” część 3) „Wykorzystanie paliw alternatywnych na cele energetyczne”. W grudniu 2021 r. Narodowy Fundusz uruchomił kolejny nabór wniosków w tym programie, a obecnie, dzięki wyasygnowaniu dodatkowych 2 mld zł na ten cel, inwestorzy korzystając z pożyczek i dotacji będą mogli szerzej i skuteczniej budować spalarnie.

Pomoc w tym dziele zaoferowali przedstawiciele trzech instytucji bankowych (Banku Gospodarstwa Krajowego, Banku Pekao SA i Banku Ochrony Środowiska SA), którzy przedstawili swoje oferty w zakresie kredytowania branży komunalnej, a zwłaszcza „spalarniowej”. Bankowcy podkreślali, że działając samodzielnie lub w konsorcjach, już teraz wspierają samorządy i spółki w budowie instalacji termicznego przekształcania odpadów, a zamierzają intensywnie rozwijać ten kierunek finansowego zaangażowania.

Uczestnicy konferencji  przebiegającej pod hasłem „Ciepłownia na odpady – inwestycja bezpieczna i zrównoważona” byli zgodni, że spalarnie to przedsięwzięcia perspektywiczne, a ich rozwój – zwłaszcza w obecnej dobie kryzysu energetycznego – jest niezbędny dla polskiego systemu gospodarowania odpadami, a szerzej – dla polskiej gospodarki i narodowej suwerenności. Takie głosy przewijały się zarówno podczas dyskusji panelowych jak i prelekcji oraz warsztatów, które były merytorycznym dopełnieniem konferencji.