12 tys. zł na wymianę pieca i dopłaty do błękitnego węgla

12 tys. zł dotacji do wymiany starego pieca i rozwój ciepła sieciowego to główne propozycje modyfikacji rządowego programu Czyste Powietrze przygotowane przez śląsko-dąbrowską Solidarność. Stanowisko w tej sprawie zostało przesłane do ministra klimatu Michała Kurtyki oraz prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Piotra Woźnego. W ocenie związku bez gruntownych zmian w programie nie rozwiążemy problemu smogu.

- W naszym województwie w ramach programu Czyste Powietrze złożono do tej pory zaledwie 14 tys. wniosków. Trzeba uczciwie powiedzieć, że program nie działa i, jeśli chcemy naprawdę pozbyć się smogu i niskiej emisji, wymaga gruntownych zmian – mówi Dominik Kolorz, szef śląsko-dąbrowskiej Solidarności.

Jedną z takich zmian w ocenie związku ma być pilotażowy program dotacji do wymiany źródła ciepła w wysokości 12 tys. zł bez progów dochodowych. Pilotaż miałby zostać uruchomiony w gminach w województwie śląskim, które według danych Światowej Organizacji Zdrowia w największym stopniu borykają się z problemem zanieczyszczenia powietrza.

W ocenie śląsko-dąbrowskiej Solidarności rządowy program powinien również zostać rozszerzony o instrumenty umożliwiające rozwój ciepła sieciowego oraz wsparcie dla przyłączania domów jednorodzinnych do sieci ciepłowniczych. - Ciepło systemowe oraz kogeneracja energii elektrycznej i cieplnej to jedne z najbardziej optymalnych metod walki z niską emisją – napisali napisali członkowie Prezydium ZR, wskazując, że z uwagi na rozbudowaną infrastrukturę i dużą gęstość zaludnienia województwo śląskie jest idealnym miejscem lokowania inwestycji w tym zakresie.

Promocja ciepła sieciowego w ramach programu Czyste Powietrze zdaniem śląsko-dąbrowskiej Solidarności powinna polegać na zwiększeniu tzw. kosztów kwalifikowanych wynikających z przyłączenia domów jednorodzinnych do sieci ciepłowniczych. Drugim elementem miałyby być bezpośrednie dopłaty do rachunków za energię cieplną z sieci dla najuboższych.

W stanowisku wskazano również, że działania o charakterze długoterminowym powinny zostać wsparte o instrumenty przejściowe, pozwalające zniwelować zjawisko smogu niemal natychmiast, w czasie jednego sezonu grzewczego przy wykorzystaniu stosunkowo niewielkich nakładów finansowych.

Pierwszym takim instrumentem miałyby być dopłaty dla gospodarstw domowych do zakupu tzw. błękitnego węgla. To nazwa bezdymnego paliwa opracowanego w ramach projektu badawczego przez Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu we współpracy z firmą Polchar. Paliwo to jest wytwarzane ze zwykłego węgla energetycznego poprzez jego obróbkę termiczną. Spalanie tzw. błękitnego węgla nawet w najbardziej przestarzałych piecach pozwala 10-krotnie zmniejszyć emisję pyłów oraz 20-krotnie zredukować emisję benzo(a)pirenów.

Drugim rozwiązaniem przejściowym postulowanym przez Prezydium ZR jest uruchomienie systemu finansowego wsparcia do zakupu elektrofiltrów kominowych przystosowanych do użytkowania w instalacjach grzewczych starszego typu. Projekt elektrofiltru kominowego przystosowanego do montowania w instalacjach grzewczych starszego typu opracowała wspólnie z Politechniką Śląską Grupa CZH. Jego montaż pozwala czterokrotnie ograniczyć emisję pyłów odpowiedzialnych za niską emisję. Koszt instalacji elektrofiltru wynosi od 2 do 3 tys. zł.

W stanowisku skierowanym do resortu klimatu Prezydium śląsko-dąbrowskiej Solidarności postuluje także uproszczenie procedur związanych ze składaniem wniosków o dotacje w ramach programu Czyste Powietrze oraz złagodzenie kryteriów dochodowych umożliwiających otrzymanie dotacji na wymianę źródła ciepła i termomodernizację budynków mieszkalnych. - Prezydium ZR liczy na możliwie jak najszybszą analizę powyższych propozycji przez stronę rządową, a następnie przedstawienie kompleksowej informacji dotyczącej zakresu i harmonogramu ich realizacji. W naszej ocenie wdrożenie zaprezentowanych modyfikacji programu Czyste Powietrze powinno nastąpić przed rozpoczęciem sezonu grzewczego 2020/2021 – napisano w stanowisku.

Stanowisko z 25 lutego to już kolejna inicjatywa śląsko-dąbrowskiej Solidarności dotycząca zwiększenia efektywności działań na rzecz poprawy jakości powietrza w województwie śląskim. W ubiegłym roku związek był inicjatorem stanowiska Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego w Katowicach, w którym wskazano mankamenty programu Czyste Powietrze. 31 stycznia 2020 roku rządowy program po raz kolejny był przedmiotem posiedzenia plenarnego WRDS w Katowicach. W obradach uczestniczył minister klimatu Michał Kurtyka i prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Piotr Woźny.