Bałtyk zagrożony. Polska, Estonia, Litwa i Łotwa podpisały energetyczne memorandum

W odpowiedzi na rosnące zagrożenia geopolityczne oraz znaczenie bezpieczeństwa energetycznego dla stabilności regionu, Polska, Estonia, Litwa i Łotwa podpisały Memorandum o współpracy w zakresie ochrony i odporności infrastruktury energetycznej, ze szczególnym uwzględnieniem infrastruktury podmorskiej.

Celem memorandum jest wzmocnienie współpracy w zakresie ochrony infrastruktury energetycznej (szczególnie podmorskiej) poprzez takie czynniki jak: wspólne działania zapobiegawcze, wykrywanie zagrożeń, reagowanie na incydenty, odstraszanie potencjalnych przeciwników. 

Kluczowe działania

Kluczowe działania przewidziane w Memorandum to rozwój mechanizmów szybkiej wymiany informacji oraz organizacja wspólnych ćwiczeń i koordynacja reakcji kryzysowych. 
Wraz z podpisaniem memorandum utworzono międzykrajową i międzyinstytucjonalną grupę roboczą działającą w zakresie ochrony i odporności infrastruktury energetycznej, ze szczególnym uwzględnieniem infrastruktury podmorskiej. Jej działania koncentrować się będą na wspólnych aktywnościach w obszarach: zapobiegania, wykrywania czy reagowania na potencjalne zagrożenia dla krytycznej infrastruktury– zarówno lądowej, jak i morskiej – przed zagrożeniami fizycznymi, cybernetycznymi i innymi. 

Bezpieczeństwo energetyczne regionu Morza Bałtyckiego wymaga ścisłej współpracy międzynarodowej, szczególnie po synchronizacji państw bałtyckich z systemem europejskim. Poprzez ochronę infrastruktury i zwiększenia jej odporności wspólnymi siłami zwiększamy nasze bezpieczeństwo - powiedziała ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig- Kloska. 

Przypomnijmy, że 9 lutego 2025 r. Estonia, Łotwa i Litwa zsynchronizowały swoje systemy elektroenergetyczne z europejskim obszarem synchronicznym (CESA) przez Polskę, co zakończyło wieloletni proces integracji energetycznej z UE i uniezależniło region od systemu rosyjskiego. 

Wsparcie Komisji Europejskiej

Wspólne działania Polski i państw bałtyckich, prowadzone z aktywnym udziałem Komisji Europejskiej, koncentrują się na czterech filarach ochrony infrastruktury: zapobieganiu, wykrywaniu, reagowaniu i odstraszaniu. Inicjatywa jest także odpowiedzią na incydenty z ostatnich lat, takie jak uszkodzenia EstLink 2 i Balticconnector. Dodatkowo, operatorzy systemów przesyłowych zawarli porozumienie techniczne o współpracy, a rządy państw regionu zaktualizowały Memorandum BEMIP (Baltic Energy Market Interconnection Plan), potwierdzając wolę kontynuowania integracji i inwestycji w infrastrukturę krytyczną.