Na wojnie ze starymi kotłami

Pyły zawieszone, smog, benzo(a)piren, kopciuchy - jeszcze do niedawna słowa te mogły być powszechnie znane co najwyżej mieszkańcom Śląska lub Krakowa. Dziś o negatywnym wpływie zanieczyszczeń powietrza na zdrowie i gospodarkę, wiedzą już chyba wszyscy. I dobrze, że tak jest, a o smogu głośno się mówi, bo problem z którym się mierzymy z powodu rokrocznych przekroczeń emisji w sezonie grzewczym jest na tyle poważny, że nie tylko rzutuje na naszą gospodarkę, ale też na długość i jakość życia. Nie możemy go ignorować – komentowali uczestnicy debaty Szczytu Klimatycznego TOGETAIR 2020 poświęconej modernizacji budownictwa i walce z tzw. ubóstwem energetycznym.

Według statystyk Światowej Organizacji Zdrowia i Komisji Europejskiej w Polsce z powodu zanieczyszczeń powietrza przedwcześnie umiera ponad 45 tys. osób. To kilkanaście razy więcej niż ginie w wypadkach. Koszty zdrowotne związane np. z leczeniem chorób wywołanych wdychaniem zanieczyszczonego powietrza czy ze stratą dochodów podczas przebywania na zwolnieniach lekarskich kosztują Polskę co roku od 13 do 30 mld euro. W przeliczeniu na mieszkańca, każdy z nas dopłaca od 300 do 800 euro rocznie do tego rachunku zewnętrznych kosztów smogu - czytamy w informacji prasowej z wydarzenia. 

- Życie w ubóstwie energetycznym to nic innego jak życie w domu, który jest „wampirem energetycznym”. To są osoby, które w sezonie grzewczym potrafią dużą część swoich dochodów przeznaczać na to, by zapewnić sobie komfort termiczny – wyjaśniała Hanna Uhl, dyrektor Departamentu Gospodarki Niskoemisyjnej w Ministerstwie Rozwoju podczas szczytu.

W odpowiedzi na te problemy i wyzwania rządzący uruchomili programy wsparcia na rzecz redukcji niskiej emisji. To wart 103 mld zł program Czyste Powietrze, który ma nam pozwolić przeprowadzić gruntowną termomodernizację i wymianę źródeł ciepła w 3 mln domów jednorodzinnych oraz program Smog Stop, dedykowany osobom ubogim.

– Te programy już dziś generują ruch na rynku, który sprawia, że ceny instalacji fotowoltaicznych spadają, bo jest na to popyt – mówi Sławomir Mazurek, dyrektor zarządzający BOŚ.

Zarówno Czyste Powietrze jak i Smog Stop mają jeden wspólny mianownik. Jest nim potrzeba skutecznego i szybkiego zmodernizowania milionów nieruchomości, które dalej ogrzewane są starymi kotłami na węgiel najgorszej jakości, a do tego przepuszczają wiele energii na zewnątrz, co zmusza mieszkańców, by zużywali więcej paliwa na zapewnienie sobie komfortu termicznego.

I to właśnie „termomodernizacja”, czyli wymiana okien, drzwi, ocieplenie budynku i wykorzystanie nowoczesnych materiałów, by zachować jak najwięcej energii wewnątrz – była odmieniana przez wszystkie przypadki podczas kolejnej debaty dotyczącej budownictwa, w której skupiono się na już istniejących nieruchomościach - informowano podczas szczytu klimatycznego.

Jak wygląda sytuacja z tymi instrumentami wsparcia?

- Prace nad reformą programu Czyste Powietrze są kontynuowane, jego „druga wersja” funkcjonuje od 15 maja i jest pełna uproszczeń, które skracają czas niezbędny na rozpatrzenie wniosku. Ponad 600 gmin włączyło się we współpracę z wojewódzkimi funduszami – mówiła podczas TOGETAIR Agnieszka Sosnowska, dyrektor Departamentu Ochrony Powietrza i Polityki Miejskiej w Ministerstwie Klimatu.

Zapowiedziała też, że trwają prace – wspólnie z Ministerstwem Rozwoju - nad nowelizacją ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów, gdzie szczególnej trosce mają być poddane osoby ubogie energetycznie.

- Będą one mogły uzyskać większe wsparcie. Gotowe przepisy powinny być gotowe przed wakacjami – podkreśliła dyrektor.