Zaślubiny Polski z morzem. Początek pomorskiej energetyki

Zaślubiny Polski z morzem są symbolicznym aktem powrotu naszego kraju nad Bałtyk. Ale na prawdziwe przypieczętowanie tego związku pozwolił dopiero rozwój gospodarczy, w tym budowa i rozwój portu i miasta Gdynia. Brali w niej udział ludzie niezwykłej myśli i czynu, w tym pomorscy energetycy. Kontynuatorem tradycji pierwszych pomorskich energetyków jest właśnie Grupa Energa - czytamy na stronie grupy.

Dostęp Polski do Bałtyku i zaślubiny z morzem, której rocznica przypada 10 lutego, to nie tylko symbol niepodległości, ale również niezależności gospodarczej. Ta z kolei jest furtką do rozwoju właśnie energetyki. Polskie firmy wiedzą, że bezpieczeństwo w tym obszarze i nowe inwestycje przekładają się na dalszy rozwój Polski.

Energa przypomina, że 10 lutego w Pucku 1920 r. w symboliczny sposób Polska objęła w posiadanie 147 kilometrowy pas wybrzeża Bałtyku. Rząd i społeczeństwo podjęło trud  modernizacji gospodarczej Pomorza, a zwłaszcza budowy portu handlowego, wojennego i Dworca Morskiego na terenie małej osady rybackiej Gdynia. Rozwój portu i miasta przyniósł ze sobą z kolei rozwój energetyki na Wybrzeżu. Początkowo zapotrzebowanie na energię elektryczną dla urządzeń portowych, takich jak suwnice i dźwigi, transportery portowe, zaspakajano agregatami prądotwórczymi o napędzie spalinowym. Pierwsze działania elektryfikacyjne podjęła Okręgowa Elektrownia Powiatu Kartuskiego w Rutkach (obecnie Energa OZE). W 1924 r. wybudowała ona do Gdyni 34 km linii napowietrznej 15 kV. Po kilku miesiącach zapalono pierwsze latarnie elektryczne przy  ul. Świętojańskiej.

Dwa lata później trud elektryfikacji Gdyni przejęła spółka akcyjna Pomorska Elektrownia Krajowa „Gródek”. W tym czasie posiadała ona już elektrownię wodną w Gródku (4 MW) i rozpoczęła budowę drugiej elektrowni w Żurze (8 MW).

Na przełomie r. 1927/1928 spółka zbudowała linię napowietrzną 60 kV z Gródka do Gdyni długości 140 km wraz ze wnętrzową stacją elektryczną 60/15 kV Gdynia Grabówek z wyposażeniem włoskiej firmy Galileo. Była ona czynna aż do lat 60. ub. wieku, kiedy zmieniono napięcie systemowe na 110 kV. Następnie jej pomieszczenia zostały wykorzystane przez Zakład Energetyczny Gdańsk , obecnie gdański odział Energi-Operator, i przeznaczone na Rejon Dystrybucji Gdynia.