Czy kryzys zmieni układ energetyczny w Europie?

Kryzys wywołany pandemią może na dobre zmienić układ energetyczny w Europie. Ale nie od razu. Jeszcze przez kilka lat paliwa kopalne będą trzymały się dobrze, a popyt na nie może nawet wzrosnąć. Ale to zjawisko chwilowe.

Z najnowszej analizy think tanku Carbon Tracker wynika, że epidemia COVID-19 może stać się akuszerką transformacji od energii z paliw kopalnych do odnawialnych źródeł energii. Poród będzie jednak długi. Pierwszym efektem kryzysu będzie wzrost zapotrzebowania na energię. A tej - wciąż jeszcze niestabilne i zależne od warunków pogodowych farmy wiatrowe i słoneczne nie zapewnią. Nadzieja w paliwach kopalnych: najpierw w węglu, potem w ropie i ostatecznie w gazie ziemnym. Dzięki ich wykorzystaniu energii nie zabraknie, ale też ich wykorzystanie umożliwi dalszą kontynuację zmian w zakresie tworzenia zrównoważonego systemu energetycznego. 

Na razie sektor paliw kopalnych nie musi się zbyt wiele obawiać - piszą eksperci think tanku. Po 200 latach ciągłego rozwoju w mniejszy lub większy sposób podporządkował sobie wiele rządów i grup nacisku na całym świecie i dawał nadzieję zysków przez kolejne dziesięciolecia. A jednak zadyszka zaczęła się pojawiać już przed 2020 rokiem i korona-kryzysem. Rozwój odnawialnych źródeł energii, kryzys klimatyczny i idąca za nim presja społeczna sprawiły, że utrzymujący się wzrost popytu na paliwa kopalne zwolnił zaledwie do 1 proc. rocznie. Jednocześnie niemal o 40 proc. spadło światowe zapotrzebowanie na paliwa kopalne. Również na rynku akcji nie wyglądało to różowo. W samych tylko USA wartość sektora ropy i gazu na giełdzie spadła z 15 do 5 proc. 

Z obliczeń Carbon Tracker, przeprowadzonych w 2018 r. wynikało, że szczytowy popyt na paliwa kopalne osiągnie najwyższy poziom w 2023 r. przy założeniu, że uda się utrzymać szybkie tempo przyrostu mocy z energetyki odnawialnej. Jednocześnie spadek wartości akcji, grożący inwestorom stratami finansowymi, proekologiczna polityka rządów, obawy przed uzależnieniem od importu i wreszcie obawa przed katastrofą klimatyczną sprawiły, że sektor stał się bardzo wrażliwy na impulsy rynku. 

Kiedy nadszedł kryzys, zapotrzebowanie na paliwa kopalne spadło. Z bardzo ostrożnych szacunków wynika, że może już nie przekroczyć popytu z ostatniego roku przed pandemią. Z szacunków optymistycznych - że do momentu wyjścia światowej gospodarki na prostą, całe zapotrzebowanie na energię może zostać zaspokojone ze źródeł odnawialnych. Eksperci Carbon Tracker zwracają uwagę, że europejski sektor energetyczny ma już za sobą jeden kryzys - kryzys roku 2008. Już wtedy zapotrzebowanie na paliwa kopalne załamało się, na scenę wkroczyły OZE, sam sektor przeszedł radykalną restrukturyzację.