Ziele czarownic znalezione na Roztoczu

Choć o obecności lulecznicy kraińskiej na Roztoczu Południowym mówiono od lat, to dopiero niedawno jeden z tomaszowskich leśników natrafił i opisał jej stanowisko. Lulecznica kraińska jest geofitem, który kwitnie przed rozwojem liści na drzewach, preferuje cieniste, wilgotne i żyzne lasy. Jej obecność na Roztoczu ściśle wiąże się z dawnym osadnictwem ludzkim (porasta miejsca po nieistniejących już wsiach) - informuje portal lasy.gov.pl.

Lasy Państwowe informują, że to gatunek silnie trujący, aczkolwiek jej korzeń posiada właściwości lecznicze (m.in. przeciwpotne i przeciwwymiotne). Łemkowie uznawali ją ze roślinę magiczną, z uwagi na niezwykłe właściwości nasenne i przeciwbólowe. Znane są również jej właściwości halucynogenne i narkotyczne. Nazwę łacińską lulecznicy kraińskiej (Scopolia carniolica) nadał jej Karol Lineusz na cześć włoskiego lekarza Giovanniego Antonio Scopoliego, który prowadził również szereg badań z zakresu botaniki, m.in. w słoweńskim regionie Kraina (stąd lulecznica kraińska).

- Opowieści o tym, że lulecznicę można spotkać w roztoczańskich lasach, przewijały się od dłuższego czasu – mówi dla lasy.gov.pl  Karol Jańczuk, pracownik Nadleśnictwa Tomaszów, który znalazł stanowisko lulecznicy kraińskiej (Scopolia carniolica). 

Gatunek ten figurował w opisach taksacyjnych, w sieci pojawiały się pojedyncze wzmianki dotyczące jego występowania na tym terenie, ale na próżno szukać obserwatorów przyrody, którym udało się go oznaczyć i potwierdzić, że faktycznie rośnie na Roztoczu.

Karol Jańczuk znalazł lulecznicę w Południoworoztoczańskim Parku Krajobrazowym. Według dostępnych źródeł, jest to najprawdopodobniej najbardziej wysunięte na wschód stanowisko tej rośliny w Polsce.

– Tak naprawdę już przed dwoma laty natrafiłem na ten charakterystyczny gatunek, ale wtedy jeszcze nie wiedziałem, że to lulecznica kraińska. W zeszłym roku, w tym samym czasie kwitł łuskiewnik różowy, którego fotografowałem i przez to spóźniłem się z wykonaniem dokumentacji lulecznicy, dlatego postanowiłem ponowić obserwacje w tym roku – relacjonuje tomaszowski leśnik.

Jańczuk zaplanował, że nieudane zeszłoroczne obserwacje sfinalizuje tej wiosny i jego założenie zakończyło się happy endem. Fotografie z przeprowadzonych obserwacji wraz z barwnym opisem i ciekawostkami związanymi z „zielem czarownic” (tak nazywana jest lulecznica z uwagi na swoje właściwości) zostały przez niego opublikowane na profilu Nadleśnictwa Tomaszów. Botaniczna ciekawostka spotkała się z setkami pozytywnych reakcji i mnóstwem komentarzy zainteresowanych internautów.

– Od lat dzielę się swoimi obserwacjami z tysiącami fanów odwiedzających profil naszej jednostki, uchylając im nierzadko rąbka tajemnic jakie skrywają urokliwe zakątki Roztocza, zwłaszcza te, które są mniej znane szerszemu gronu odbiorców. Podobnie było w tym przypadku. Cieszę się, że udało mi się dokładnie sfotografować i opisać roztoczańskie stanowisko lulecznicy, i że ta ciekawostka spotkała się z tak dużym odzewem ze strony społeczeństwa – wyjaśnia leśnik z Tomaszowa Lubelskiego.

Portal podaje, że lulecznica kraińska jest rośliną z rodziny psiankowatych występującą w Europie Środkowej i Wschodniej, w rejonie Kaukazu i na Zakaukaziu. W Polsce można ją zaobserwować głównie w Karpatach. Zajmuje południe kraju – od Bieszczadów, przez Beskid Niski i pasmo Beskidów w kierunku zachodnim aż po Pieniny.

Na terenach nizinnych jest niemal niespotykana – wyjątek stanowiła Kotlina Sandomierska oraz Roztocze. Cechą charakterystyczną tego okazu są grube, dzwonkowate, ciemne kwiaty wytwarzane w okresie kwitnienia.