W razie konieczności można wodę odsalać z Bałtyku

W Europie średnia ilość wody przypadająca na jednego mieszkańca wynosi ok. 5 tys. m szerocznie. W Polsce jest ona prawie trzykrotnie niższa i wynosi 1,8 tys. m sześć. wody. W okresach suszy jej ilość spada nawet do 1,1 tys. m sześć., czyli dużo poniżej progu tzw. stresu wodnego – wynika z raportu opracowanego przez Koalicję Żywa Ziemia we współpracy z Fundacją im. Heinricha Bölla i WWF Polska. Największy, ponad 70-proc. udział w zużyciu wody ma w Polsce przemysł (głównie kopalnie, elektrownie i huty), który wyprzedza sektor komunalny (ok. 18 proc.) oraz rolnictwo i leśnictwo (ok. 10 proc.).

Co istotne, każdy z tych sektorów gospodarki niemal co roku cierpi wskutek suszy (atmosferycznej, glebowej albo hydrologicznej), która nawiedza Polskę regularnie od lat. Ubiegłoroczna wystąpiła na ponad 90 proc. terytorium kraju, a rząd przeznaczył miliony złotych na pomoc dla poszkodowanych rolników i hodowców. Z analiz PGW Wody Polskie wynika, że 45 proc. terenów rolnych i leśnych na terenie całego kraju jest zagrożonych występowaniem suszy rolniczej. 

Mimo to – jak podkreślają PGW Wody Polskie – wody pitnej w Polsce nie zabraknie. Choć w okresie suszy występują czasowe ograniczenia w dostawach (najbardziej spektakularne braki wystąpiły w 2019 r. w Skierniewicach, kiedy wody zabrakło w kranach), to ich główną przyczyną jest na ogół spadek ciśnienia w wodociągach spowodowany podlewaniem przydomowych trawników i ogródków. Na końcu sieci wodociągowej zaczyna brakować odpowiedniego ciśnienia, bo woda zdatna do picia jest wylewana strumieniami na trawę. W ostatnie upalne lata włodarze miast i gmin apelowali o bardzo wstrzemięźliwe korzystanie z kranówki.

Aby przeciwdziałać skutkom suszy, w zeszłym roku rząd przyjął też Program Rozwoju Retencji. Dziś utrzymuje się ona na poziomie ok. 6,5 proc. Aby zgromadzone zasoby wodne zaspokoiły wszystkie potrzeby ludzi, gospodarki i środowiska, retencja w Polsce powinna być przynajmniej dwa razy wyższa niż obecnie. Zgodnie z rządowym programem jej poziom ma więc wzrosnąć do 15 proc. w 2027 roku. Dla porównania w Hiszpanii retencja jest na poziomie ok. 40 proc.

– Myślę, że problem braku wody w Polsce jest nieco przesadzony. Polska dysponuje ogromnymi zasobami wód podziemnych. W odróżnieniu od innych krajów Europy wykorzystujemy je w bardzo niewielkim zakresie. Zazwyczaj korzystamy z wód powierzchniowych, czyli rzek i jezior, a pod ziemią wciąż mamy ogromny potencjał. Mamy też potencjał, jaki niesie ze sobą racjonalna gospodarka wodą i tworzenie zbiorników retencyjnych – mówi prezes Aquaphor Poland.