Odejście od węgla nie może odbyć się kosztem lokalnych społeczności

– Wielkopolska Wschodnia ma szansę zdefiniować swoją nową tożsamość, tą po węglu. Zależy nam na wsparciu regionów i społeczności w tym procesie, dlatego zdecydowaliśmy się na publikację raportu, który kompleksowo diagnozuje wyzwania i wskazuje decydentom jakie inwestycje i zmiany w prawie są potrzebne, aby zapewnić bezpieczną przyszłość mieszkańcom – mówi Marta Anczewska, specjalistka ds. Sprawiedliwej Transformacji, Koordynatorka projektu Regions beyond Coal w Polsce w Fundacji WWF Polska.

Współautor raportu, Michał Hetmański, prezes Fundacji Instrat mówi o wymiarze partycypacyjnym transformacji - Odejście od węgla jest w świetle unijnej polityki klimatycznej nieuchronne i należy się do niego kompleksowo przygotować. Ale ten proces przygotowania musi uwzględniać potrzeby wszystkich jego uczestników i dlatego otwarty format konsultacji społecznych w Wielkopolsce Wschodniej jest w skali ogólnopolskiej czymś do tej pory niespotykanym. Nawet największe możliwe środki z funduszy unijnych i krajowych na transformację nie zrekompensują braku sprawczości.

ZE PAK – główny aktor w regionie

Tempo redukcji zatrudnienia w GK ZE PAK w wyniku ograniczania działalności kopalni i elektrowni węgla brunatnego będzie szybsze niż tempo naturalnego przechodzenia pracowników na emeryturę. Do zakończenia działalności opartej na eksploatacji węgla, czyli do roku 2030 r., uprawnienia emerytalne nabędzie zaledwie 55 proc. pracowników koncernu.

W związku z tym przed spółką i władzami podregionu stoi wyzwanie, co zrobić z pozostałym 45 proc. ogółu zatrudnionych oraz jak zapewnić finansowanie i wdrożenie programów podnoszenia i zmiany kwalifikacji pracowników, ale także programów rekultywacji terenów poodkrywkowych. Autorzy raportu rekomendują, aby Fundusz Sprawiedliwej Transformacji wspierał w szczególności inwestycje skierowane na te wyzwania.