Potrzebna natychmiastowa aktualizacja Polityki Środowiskowej Państwa

Eksperci BCC informują, że kluczową rekomendacją dla rządu jest wyłączenie z Ministerstwa Klimatu i Środowiska działań operacyjnych dot. energetyki (również dot. subwencji i dotacji) oraz przeniesienie do tego resortu z Ministerstwa Infrastruktury zagadnień ochrony wód w Polsce.

- Z natury rzeczy działania gospodarcze dosyć często stają w sprzeczności z problemami środowiskowymi. Dotyczy to nie tylko konkretnych przedsięwzięć, ale również planów czy nawet polityk gospodarczych państwa. Z tego powodu, zgodnie zresztą z obowiązującym prawem, wszystkie takie działania wymagają strategicznych ocen środowiskowych.  Dlatego też połączenie ochrony środowiska z energetyką, oraz ochrony wód z jej gospodarowaniem uważam za poważny błąd strukturalny, którego skutki to problemy między innymi z elektrownią Bełchatów, czy też rzeką Odrą.
Niezwykle istotną rekomendacją jest również natychmiastowe spełnienie warunków dla uzyskania funduszy europejskich KPO oraz wynikających z umowy partnerstwa. Brak takiego wsparcia praktycznie wyklucza transformację energetyki w Polsce oraz niezbędne inwestycje infrastrukturalne i środowiskowe - podkreśla Ryszard Pazdan, minister środowiska Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC.

Powtarzaną od kilku kwartałów rekomendacją BCC jest również konieczność natychmiastowej aktualizacji Polityki Energetycznej Państwa zgodnie z przyjętymi przez RM założeniami. Inwazja Federacji Rosyjskiej na Ukrainie stworzyła ogromne zagrożenia dla suwerenności energetycznej większości państw europejskich w tym i naszego. Stąd bezwzględna konieczność zaktualizowania PEP do aktualnej sytuacji geopolitycznej. Obecne działania bez jasno określonej strategii (chociażby średnioterminowej) w sytuacji takiego zagrożenia pogłębiać będą problemy środowiskowe i gospodarcze Kraju.

- 7 października b.r. Najwyższa Izba Kontroli opublikowała wyniki kontroli z 3-lat realizowania 11-to letniego Programu Priorytetowego „Czyste Powietrze” o budżecie 103 mld zł. Bardzo niski poziom realizacji efektów rzeczowych tego programu (2 – 4 proc.) świadczy o wyjątkowej złej organizacji jego zarządzania od początków funkcjonowania. Główny cel programu czyli poprawa efektywności energetycznej budynków został osiągnięty w bardzo nikłym stopniu. W obecnej sytuacji zagrożenia niedoborami energii jest to bardzo niedobra wiadomość. Jednocześnie drugi cel programu, czyli ograniczenie emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych też jest śladowe. Np. ograniczenie PM 2,5 – 10 szacuje się na ok. 08 proc. - informuje Ryszard Pazdan, minister środowiska Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC..

Drugą niedobrą wiadomością - zdaniem BCC -  jest zawieszenie przez Ministra Klimatu i Środowiska stosowania wymagań jakościowych pali stałych określonych w rozporządzeniu Ministra Energii z 28 września 2018 r. Praktycznie dopuszczalne będzie stosowanie wszystkich paliw. W konsekwencji tego kroku niektóre samorządy podjęły uchwały zawieszające działania antysmogowe.

- Spowoduje to w sezonie grzewczym znaczne pogorszenie jakości powietrza atmosferycznego. Oczywiście stopień tego pogorszenia będzie uzależniony od warunków meteorologicznych - czytamy.

BCC podkreśla, że na pewno pozytywną decyzją było uruchomienie tzw. rządowej tarczy energetycznej zawierającej szereg przepisów prawnych wprowadzających dodatki i rekompensaty dla ponad 1 mln gospodarstw domowych, ponad 23 tyś. podmiotów wrażliwych oraz przedsiębiorstw energetycznych. W budżecie państwa na 2023 r. przewidziano na ten cel ponad 3 mld zł. Wątpliwości budzi bardzo skomplikowana struktura tego programu, oraz w wielu przypadkach brak progów dochodowych.

- Do pozytywów zaliczam również podpisaną w tym miesiącu przez Prezydenta Ustawę o ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 t. zamrażającą do cen z 2022 określone limity zużycia  energii elektrycznej w gospodarstwach domowych. Wprowadzono również bonus obniżający cenę energii w następnym roku w zależności od osiągniętej efektywności energetycznej. Interesujący jest przyjęty przez rząd projekt ustawy o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej. Projekt ten zakłada wprowadzenie stałej maksymalnej ceny prądu dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz jednostek samorządu terytorialnego. Wątpliwości budzi jednak możliwość naruszenia niedozwolonej w  świetle prawa unijnego dyskryminacji między dostawcami chociażby w zakresie kalkulacji wypłacanych rekompensat - pisze Ryszard Pazdan, minister środowiska Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC.

.